کودکان برای پیشرفت و مدیریت استرس، باید مهارتهای مختلفی یاد بگیرند. بازیهای مناسب و مفیدی که کودک با والدین و همسالان انجام میدهد، فرصتی منحصربهفرد برای ارتقاء مهارتهای اجتماعی-عاطفی، شناختی و زبانی است
کودکان یک تا سه ساله با سرعتهای مختلفی رشد میکنند اما بهطور رایج آنها در این سن شروع به راه رفتن، پریدن، پرتاب و لگدزدن به توپ، غذا خوردن و ... میکنند.
رشد گفتار کودکان در این سن برای والدین بسیار هیجانانگیز است. آنها در این سن میتوانند حدود 200 تا 300 کلمه را به زبان آورده و جملات 3 کلمهای (فاعل، مفعول و فعل) را بیان کنند.
یک تا سه سالگی فرصتی طلایی برای یادگیری و رشد مغز کودکان است؛ بهگونهای که بیش از 90 درصد از رشد مغز کودکان در این سن رخ میدهد. ازآنجاییکه بازی یکی از روشهای اصلی برای رشد شناختی و ذهنی کودکان است ما در ادامه به بررسی بازیهای مفید و مناسب برای این گروه سنی از کودکان پرداختهایم:
تلفن بازی
نیاز دارید به: تلفن اسباببازی
یک تلفن اسباببازی را به کودکتان دهید و در قالب بازی با یک تلفن دیگر به کودکتان زنگ بزنید. شروع به مکالمه کرده و در حین صحبت کردن، صداهای خندهدار از خودتان دربیاورید.
یادگیری مهارت: رشد و پیشرفت زبان، تقویت آداب معاشرت اجتماعی
بازی با شن و ماسه
نیاز دارید به: شن و ماسه، جعبه خالی، وسایل بازیافتی مثل رول دستمال توالت و بطری خالی، شاخ و برگ کوچک درختان، حیوانات و ماشین اسباببازی
شن، یک اسباببازی حسی عالی برای کودکان است زیرا کودکان از دست زدن به شن و بازی با آنها بسیار لذت میبرند. برای بازی با شن بهتر است خلاقیت به خرج داده و دنیای خیالی برای کودک ایجاد کنید.
داخل یک جعبه را پر از شن و ماسه کنید. کنارههای شن را با شاخ و برگها سرسبز کرده و حیوانات را کنار چمنزار بگذارید. رول توالت را تونل فرض کنید و ماشینهای اسباببازی کوچک را از داخل تونل رد کنید.
یادگیری مهارت: هماهنگی چشم و دست، رشد و پرورش خلاقیت، تقویت مهارتهای حسی-حرکتی، رشد و کنترل اعصاب و عضلات، تقویت مهارتهای اجتماعی
ساخت طبل
نیاز دارید به: کاغذ رنگی، قوطی کنسرو شیرخشک یا رُب گوجهفرنگی، بادکنک، قیچی، چسب یا ربان رنگی
برچسب روی قوطی را کامل بردارید. درِ قوطی را کاملاً جدا کنید تا هیچ لبه تیزی باقی نماند. بادکنک را از وسط قیچی کنید و قسمت سر آن را روی قوطی کشیده و با چسبرنگی یا ربان دور آن را محکم کنید. در نهایت قوطی را با گواش رنگ کنید. کودک میتواند با مداد، چوب بستنی، قاشق و ... روی طبل ضربه بزند و تفاوت صدای ایجاد شده را بهخوبی بشنود.
یادگیری مهارت: تقویت تخیل و خلاقیت، هماهنگی چشم و دست، تقویت مهارت شنیداری
عروسک بازی
نیاز دارید به: عروسک و خودتان(پدر یا مادر)
پشت یک عروسک قایم شوید و با تکان دادن دست عروسک و تغییر صدا، شروع به صحبت با کودک کرده و کودکتان را به انجام همان کار تشویق کنید.
یادگیری مهارت: تقویت مهارت اجتماعی-حرکتی و زبانی، افزایش قوه خلاقیت و تخیل
ساخت پازل
نیاز دارید به: پازل چوبی، پلاستیکی و یا فومی
برای ساخت پازل در این سن باید از پازلهای کارتونی، ساده و قابل درک استفاده شود زیرا این مسئله باعث جذب و تشویق کودکان به چیدن پازل خواهد شد. کودکان 1 تا 3 ساله میتوانند با پازلهای 8 تا 20 قطعهای کار کنند. اندازه پازلها برای این گروه سنی باید متوسط باشد زیرا کودک در این سن درک و مفهوم چیدمان را آموخته است؛ بنابراین هرچقدر کودک بزرگتر میشود باید اندازه پازل کوچکتر شود تا کودک با توجه و دقت بالاتری پازلها را کنار هم قرار دهد.
یادگیری مهارت: توسعه مهارتهای حرکتی، تقویت حافظه، افزایش اعتمادبهنفس، هماهنگی چشم و دست
نقاشی با شابلون
نیاز دارید به: چند شابلون (در طرحهای متنوع)، کاغذ، مداد
یک شابلون با طرح حیوان، میوه، گل و ... را روی کاغذ سفید قرار دهید و کودک خود را تشویق کنید تا خطوط را با مداد رنگی ردیابی و پُر کند.
یادگیری مهارت: خودکنترلی (مدیریت بر خود و کنترل خشم و عصبانیت)، تقویت مهارتهای حرکتی، تقویت مهارت نوشتن
شمردن وسایل
نیاز دارید به: چند وسیله خانگی یا اسباببازی
چند وسیله مثل بشقاب، قاشق، قابلمه و ... را پشت سر هم بچینید و به اشیاء اشاره کرده و با صدای بلند آنها را بشمارید. بگذارید فرزندتان بعد از شما تکرار کند تا وقتی که اعداد را به خاطر بسپارد. ابتدا از یک تا ده شروع کنید و با گذشت روزها تعداد شمارش را افزایش دهید.
مهارت یادگیری: تقویت مهارت شمارش، افزایش قدرت یادگیری و حل مسئله
توپبازی
نیاز دارید به: توپهای رنگارنگ
کودکان عاشق لگدزدن و پرتاب کردن توپ هستند و چه بهتر که توپها رنگارنگ باشند. برای کودکان 1 تا 3 سال هرگز از توپهای بزرگ و سنگین استفاده نکنید، بلکه با تهیه توپهای کوچک و رنگی به آنها اجازه دهید تا با خیال راحت آنها را پرت کرده و سرگرم شوند. حتی میتوانید توپهای رنگی را در استخر بادی یا لگن بزرگ ریخته و برای کودک استخر توپ درست کنید.
مهارت یادگیری: تقویت مهارت حسی-حرکتی، هماهنگی دست و چشم، تقویت عضلات، بالا بردن انگیزه و توانایی، بالا رفتن سطح توجه و تمرکز، تقویت روحیه و اعتمادبهنفس
رنگ انگشتی
نیاز دارید به: رنگ انگشتی در رنگهای متنوع، کاغذ
رنگ انگشتی یک بازی مفید برای کودکان و تجربهای خسته کننده برای والدین است. برای انجام این بازی حتماً باید یک پیشبند یا پلاستیک روی لباس کودک بیندازید زیرا رنگ انگشتی کثیف کاری زیادی دارد اما توجه داشته باشید که چنین بازیهایی برای رشد کودک اهمیت دارد. بنابراین روی یک کاغذ چند قطره رنگ انگشتی بریزید و اجازه دهید کودک با انگشت شروع به نقاشی کشیدن کند.
مهارتهای یادگیری: رشد مغز، تقویت مهارت حسی-حرکتی، بروز احساسات، ارتقاء مهارتهای اجتماعی، رشد مهارت زبانی
*هدی سادات پاکنهاد