همه ما میتوانیم تا حدودی خطرات و بیماریهایی که سلامت ما را تهدید میکنند، نام ببریم اما آگاهی دقیق از بروز مشکلات در سنین مختلف به ما این توانایی را میدهد که بیشتر و بهتر از خود محافظت کنیم و زنان باید به تغییرات و بیماریهای خود حساس باشند.
در دهه چهارم زندگی ظاهر شدن موهای سفید، نمایان شدن چروکهای پوستی و بروز علائم یائسگی نشانههای شاخصی هستند که رسیدن سن 40 سالگی را نوید میدهند؛ این اتفاق برای خانمها اصلاً خوشایند نیست اما باید گفت بسیاری از خانمها با رسیدن به این سن هنوز هم زیبا و جذاب هستند چراکه به سلامت خود اهمیت زیادی میدهند.
در دهه 40 زندگی متابولیسم یا سوخت و ساز بدن کم میشود و باید به این کمبود غالب آمد، افراد با این تغییر کالری کمتری خواهند سوزاند و اگر از حجم غذای مصرفی خود کم نکنند احتمالاً وزن بهویژه در وسط بدن، زیاد شده و کم کردن چربی و کاهش وزن در آن بخش از بدن نهتنها دشوار بلکه ماندن چربی بهویژه در وسط بدن علاوه بر بهم خوردن تناسب اندام، آثار زیان باری ازجمله افزایش قند خون، میزان کلسترل و فشار خون را به همراه خواهد داشت؛ مصرف غذاهای دارای ویتامین، مواد معدنی، فیبر، غذاهای کم چرب و کم شکر و پرهیز از پرخوری بهترین توصیه در این دهه زندگی است.
دهه پنجم زندگی سن شادی است و محققان معتقدند بعد از فوت کردن شمع 50 سالگی استرس، عصبانیت و نگرانیها کاهش پیدا میکند و خانمها طعم واقعی لذت و شادی ماندگار را در زندگی تجربه میکنند؛ میزان استرسهای روزمره با رسیدن به سن بین 20 تا 30 سالگی به اوج رسیده و کاهش نگرانیها بعد از سن 50 سالگی اتفاق میافتد.
یکی از زمانهای حیاتی در کنترل وزن و نیز رژیم غذایی خانمها زمان یائسگی است البته برخی فاکتورهای خطر و علائم مرتبط با سن و یائسگی تغییرناپذیر است اما تغذیه خوب، کنترل وزن و معاینات دقیق و منظم میتواند به پیشگیری و کاهش برخی شرایط در طول یائسگی یا بعد از آن کمک کند.
خانمها از سنین نوجوانی تا سنین سالمندی با بیماریها و مخاطراتی در بحث سلامت مواجه هستند که آگاهی از آنها ضروری بوده و نیاز به اطلاعرسانی در این خصوص است. به این منظور با رئیس بخش واحد ناباروری بیمارستان فاطمیه همدان گفتوگو کردیم.
مرضیه فریمانی در گفتوگو با خبرنگار ما در خصوص بیماریهای زنان در سنین بالا و آغاز یائسگی اظهار کرد: بیماریهایی همچون آرتریتها، استئوآرتریت، بیماریهای استخوانی، قلبی، دیابت، اختلالات مربوط به یائسگی و مشکلات مربوط به اضافه وزن و... با بالا رفتن سن در زنان شیوع مییابد.
وی با بیان اینکه کنترل وزن در جلوگیری از بروز بسیاری از بیماریها مؤثر است، گفت: کنترل وزن از سنین نوجوانی و ورزشهای مناسب در هر سنی باید توسط شبکههای اجتماعی، رسانه ملی و مراکز بهداشت آگاهیرسانی و اطلاعرسانی شود.
رئیس بخش واحد ناباروری بیمارستان فاطمیه همدان بیان کرد: وقتی تغییری در مادران ایجاد شود کل خانواده از این موضوع منتفع میشوند و کنترل رژیم غذایی در جلوگیری از بروز بسیاری از بیماریها بسیار اثرگذار است.
فریمانی با تأکید بر اینکه برای کنترل بسیاری از بیماریها آموزش زنان بسیار مهم است، افزود: کمبود کلسیم یکی از فاکتورهای بسیار مهم در سنین بالا و یائسگی بوده و موجب بسیاری از آسیبها و از کارافتادگی زنان در سنین بالا میشود.
وی کمبود ویتامین D را مسئله مهم درگیرکننده خانمها از سنین نوجوانی تا یائسگی دانست و تصریح کرد:کمبود این ویتامین علاوه بر ایجاد مشکلات استخوانی بسیار، ممکن است بروز برخی سرطانها را نیز تسریع کند.
رئیس بخش واحد ناباروری بیمارستان فاطمیه همدان ادامه داد: بیماریهای گوش و حلق و بینی و امثال این بیماریها در سنین بالا بروز میکند و خانمها همان طور که سالیانه به پزشک زنان مراجعه دارند بسته به مورد بروز بیماری به سایر پزشکان مد نظر نیز مراجعه کرده و جلوی بسیاری از آسیبها گرفته شود.
فریمانی با بیان اینکه با دو طیف از افراد در قشر زنان مواجه هستیم، خاطرنشان کرد: برخی افراد کممراجعه و برخی نیز بیشمراجعه بوده و استرس دارند؛ زنان باید در صورت نیاز و تغییرات سالی یکبار، معاینات و آزمایشها و غربالگریها را انجام دهند که از تشخیصهای زودهنگام در صورت بروز بیماری محروم نشوند.
وی سرطان پستان را یکی از بیماریهای شایع در زنان و در سنین مختلف از جوانی تا یائسگی عنوان کرد و یادآور شد: در سنین جوانی در صورت تشخیص زودهنگام، حتی باروری این بیماران حفظ شده و پس از دورههای درمانی باردار میشوند.
رئیس بخش واحد ناباروری بیمارستان فاطمیه همدان اظهار کرد: 85 درصد افراد دچار سرطان در سنین جوانی و نوجوانی پس از درمان، قابلیت زنده ماندن بعد از پنج سال را داشته و زندگی عادی خواهند داشت.
فریمانی با تأکید بر اینکه در صورت تشخیص دیرهنگام بیماری درمان سختتر خواهد بود؛ گفت: اگر فرد منتظر بروز بیماری باشد زمان طلایی برای درمان را از دست میدهد.
وی سرطانهای گوارشی ازجمله سرطان معده و روده بزرگ در سنین بالای 50 سال را از دیگر سرطانهای شایع برشمرد و بیان کرد: در این بیماریها اگر تا زمانی که فرد دچار انسداد، خونریزی شدید و درد شود مراجعه نداشته باشد زمان مناسب درمان را از دست داده و تنها درمان تسکینی برای بیمار میتوان انجام داد.
رئیس بخش واحد ناباروری بیمارستان فاطمیه همدان افزود: پیشگیری با انجام غربالگریها، معاینات و آزمایشها اگرچه هزینهبر است اما غفلت از آن هزینه بیشتری را به جامعه تحمیل میکند؛ متأسفانه زنان با سنین بالا مراجعات لازم به پزشک برای پیشگیری و درمان زودهنگام برخی بیماریها را ندارند.
فریمانی با بیان اینکه افراد باید اولویتبندی صحیح در پیشگیری و معاینات مراجعه منظم به پزشکان متخصص داشته باشند، تصریح کرد: البته باید اعتمادسازی لازم نیز صورت گیرد و با آگاهیبخشی در خصوص بیماریهای زنان درمانهای به هنگام و پیشگیریها محقق شود.
برای کنترل بسیاری از بیماریها آموزش زنان بسیار مهم است و باید این مهم مورد توجه متولیان امر قرار گیرد؛ بروز بسیاری از بیماریها در زنان با بالا رفتن سن بیشتر نمایان میشود که کمبود کلسیم یکی از فاکتورهای بسیار مهم در سنین بالا و یائسگی بوده و موجب بسیاری از آسیبها و از کارافتادگی زنان در این سن میشود.
زنان با هوشیار بودن نسبت به تغییرات خود و انجام معاینات منظم و سالیانه در سنین مختلف میتوانند از بروز بسیاری از بیماریها بهویژه انواع سرطانها پیشگیری کرده و یا در صورت ابتلا با تشخیص زودهنگام درمان به موقع داشته باشند و از تحمیل هزینههای بالا به جامعه نیز جلوگیری کنند؛ این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که سلامت زنان، سلامت خانواده و جامعه را به دنبال خواهد داشت و باید به مناسبتهای مختلف به این مهم پرداخته شود.