سیستم مدیریت پورتال پایگاه خبری فرایش

در میان هیاهوی زندگی روزمره، فشارهای اقتصادی، دغدغه‌های کاری و مسئولیت‌های خانوادگی، یکی از نیازهای بنیادین انسان که گاه نادیده گرفته می‌شود، نیاز به نوازش عاطفی است. انسان موجودی است عاطفی و در پی امنیت روانی؛ و هیچ رابطه‌ای همچون رابطه زناشویی، این نیاز را به صورت مستقیم و گسترده پاسخ نمی‌دهد. نوازش عاطفی، فراتر از لمس فیزیکی، نوعی زبان عشق است؛ زبانی که وقتی به‌درستی فهمیده و اجرا شود، می‌تواند همسران را به قلّه‌ای از انس، آرامش و درک متقابل برساند.

نوازش عاطفی چیست؟

نوازش عاطفی مجموعه‌ای از رفتارها، کلمات، نگاه‌ها و لمس‌هایی است که پیام دوست داشتن، اهمیت دادن، توجه و پذیرش را به طرف مقابل منتقل می‌کند. یک نگاه محبت‌آمیز، گرفتن دست، نوازش مو، گفتن «دوستت دارم»، بوسیدن پیشانی، یا حتی لبخندی از دل، می‌تواند مصداقی از نوازش عاطفی باشد. این نوع ارتباط، نیازی به زبان ندارد؛ اما اثرش عمیق‌تر از هزاران واژه در قلب فرد جا می‌گیرد.

ریشه در روان انسان

بر اساس نظریات روانشناسی، نوازش (Stroking) یکی از نیازهای بنیادین انسان‌هاست. اریک برن، بنیان‌گذار تحلیل رفتار متقابل، بر این باور بود که افراد بدون دریافت نوازش، دچار محرومیت عاطفی می‌شوند که می‌تواند زمینه‌ساز پرخاشگری، افسردگی، اضطراب و حتی خیانت عاطفی گردد. به‌ویژه در رابطه زناشویی، که مهم‌ترین بستر دریافت این نیاز است، فقدان نوازش عاطفی نوعی خشکسالی روانی ایجاد می‌کند که نه‌تنها رابطه زن و شوهر، بلکه سلامت روان فرزندان و پایداری خانواده را نیز تهدید می‌کند.

نقش نوازش در کاهش تنش و تعارضات

وقتی رابطه‌ای به تعارض می‌رسد، بسیاری از زوج‌ها گمان می‌کنند باید با بحث، قضاوت یا دلیل آوردن، مشکل را حل کنند. اما در بسیاری از مواقع، آنچه میان همسران فاصله می‌اندازد، نبودِ یک لمس آرام، یک آغوش بی‌قید و شرط یا یک لبخند ساده است. نوازش عاطفی می‌تواند یخ روابط سردشده را بشکند و حتی در دلِ اختلاف، یادآور عشق و پیوند پیشین باشد. لمس محبت‌آمیز، از نظر فیزیولوژیکی، ترشح هورمون‌هایی مانند اُکسی‌توسین را افزایش می‌دهد که مستقیماً با احساس اعتماد و آرامش در ارتباط است.

زن و مرد، نیازهای متفاوت ولی هم‌ارز

هرچند نیاز به نوازش در هر دو جنس وجود دارد، اما شیوه دریافت و ترجمه آن ممکن است متفاوت باشد. بسیاری از مردان نیازمند تأیید و احترام کلامی هستند و نوازش را در قدردانی، پذیرش و توجه همسر می‌بینند. در مقابل، زنان معمولاً به ارتباط غیرکلامی، لمس محبت‌آمیز و گفت‌وگوی عاطفی بیشتر واکنش مثبت نشان می‌دهند. شناخت این تفاوت‌ها، به زوج‌ها کمک می‌کند تا زبان عشق یکدیگر را بهتر درک کنند و راه‌های نوازش عاطفی را متناسب با شخصیت همسرشان بیابند.

نوازش‌های ساده، تأثیرهای عمیق

گاهی یک «خسته نباشی» واقعی، گرفتن دست در هنگام صحبت، یا حتی گذاشتن یادداشتی کوچک روی یخچال با جمله‌ای محبت‌آمیز، می‌تواند روز همسرمان را دگرگون کند. زندگی مشترک به توجه‌های جزئی زنده است، نه صرفاً به برنامه‌ریزی‌های بزرگ. زوج‌هایی که این حقیقت را درک می‌کنند، اغلب از زندگی زناشویی رضایت بیشتری دارند و توان مواجهه با بحران‌ها و مشکلات را بهتر پیدا می‌کنند.

نوازش عاطفی و تربیت فرزندان

کودکانی که در خانه‌هایی رشد می‌کنند که والدین‌شان به هم محبت می‌کنند، یکدیگر را در آغوش می‌گیرند، با احترام و محبت سخن می‌گویند، نه‌تنها احساس امنیت بیشتری دارند بلکه در آینده نیز روابط سالم‌تری با دیگران برقرار می‌کنند. نوازش عاطفی پدر و مادر به یکدیگر، بهترین الگوی عاطفی برای فرزندان است و نوعی «تعلیم غیرمستقیم» برای عشق‌ورزی سالم در آینده آن‌ها محسوب می‌شود.

چرا نوازش فراموش می‌شود؟

متأسفانه با گذر زمان، ورود فرزندان، مشغله‌های شغلی، فشارهای مالی و... بسیاری از زوج‌ها نوازش را فراموش می‌کنند یا آن را امری کم‌اهمیت می‌دانند. گاه نیز برخی افراد گمان می‌کنند ابراز احساسات ضعف است یا توقعات طرف مقابل را بالا می‌برد. در حالی که درست برعکس، نوازش عاطفی رابطه را تقویت می‌کند و امنیت روانی ایجادشده، بسیاری از تنش‌ها و بی‌قراری‌ها را از بین می‌برد.

نوازش، حتی در بحران‌ها

در شرایط بحرانی مثل بیماری، سوگ، یا مشکلات مالی، نوازش عاطفی نه‌تنها نباید کم‌رنگ شود بلکه باید تقویت گردد. در این لحظات، زوجین بیش از هر زمان دیگری نیازمند حس امنیت و حمایت‌اند. یک آغوش یا بوسه، در بحبوحه اندوه، می‌تواند نیرویی عظیم برای عبور از بحران ایجاد کند.