تعطیلی مدارس و شرایط قرنطینه ناشی از کرونا سبب شده تغییرات زیادی در خانوادهها و همچنین رفتار فرزندان در محیط خانه اتفاق بیفتد. اینکه والدین چگونه با این تغییرات روبرو شوند و چه عکسالعمل و واکنشی نسبت به این رفتارها داشته باشند میتواند در کاهش استرس و اضطراب کودکان در این دوران کمک چشمگیری کند. راهکارهایی برای جلوگیری از افزایش دعوا و عصبانیت کودکان در محیط خانه و همچنین ترس و اضطراب و اختلالات شبانه از جمله مواردی است که در این گزارش به آنها پرداخته شده است
دعوا و عصبانیت کودکان
یکی از تغییرات رایج فرزندان که والدین در زمان بحران کرونا با آن مواجه میشوند افزایش درگیری و پرخاشگری است. این ماجرا واکنش طبیعی کودکان به تغییراتی است که در حال تجربه آن هستند. فعالیتهای روزمره کودکان و نوع ارتباط والدین با آنها بر رفتار کودکان تأثیر میگذارد. بنابراین راهکار مناسب برای جلوگیری از دعوا و پرخاشگری کودکان در محیط خانه، داشتن قوانین مشخص و روشن در مورد کارهایی است که فرزندان مجاز یا غیرمجاز به انجام آن هستند.
نوشتن این قوانین روی کاغذ و بحث و صحبت در مورد آنها با فرزندان روش مناسبی برای توضیح این قوانین است. گفتن اینکه دقیقاً از فرزند خود چه میخواهید بسیار مهم است. برای مثال، بجای گفتن "داد و فریاد نکنید" میتوانید از عبارت مثبت "با صدای آرام صحبت کنید" استفاده کنید. شفاف بودن این قوانین مثبت و تشویق فرزندان به خاطر انجام کارهایی که از آنها خواستهایم، کمک میکند که آنها یاد بگیرند چگونه رفتار کنند.همینطور تهیه لیستی از فعالیتهای علمی، بازی و سرگرمی برای بچهها به شما در این زمینه کمک میکند. وقتی که در حال دعوا هستند، جدی و قاطعانه به آنها بگویید که فوراً دعوا را تمام کنند و بعد به آنها به طور واضح بگویید که به جای آن باید چه کاری انجام دهند.بسیار مهم است که والدین در استفاده از این راهکارها برای مقابله با پرخاشگری و دعوا بین فرزندانشان منصف باشند. در مورد فرزندان بزرگتر، زمانی بعد از دعوا را که هر دو طرف در آرامش باشند باید مشخص کرد و در مورد آن صحبت کرد. فهمیدن و درک علت درگیری فرزندان با هم به والدین کمک میکند تا توصیههای مناسبی به فرزندان خود داشته باشند.توضیح خواستههای شما برای فرزندان وقتی آنها در آرامش کافی هستند بسیار مهم است و به شکلگیری صحیح رفتار و واکنش آنها در مسائل مختلف کمک میکند.
ترس، اضطراب و اختلالات شبانه
ترس، اضطراب و آشفتگی شبانه واکنشهای رایج در بین کودکانی است که دورانی مانند بحران کرونا را تجربه میکنند. بعضی از کودکان ممکن است در ابتدا مشکل خاصی نداشته باشند اما با گذشت هفتهها از بحران کرونا دچار پریشانی و استرس شوند. این موضوع کاملاً طبیعی است خصوصاً به این دلیل که بسیاری از کودکان به اطلاعات شیوع ویروس کرونا و میزان مرگ و میر ناشی از آن در کشورهای خود دسترسی خواهند داشت.محبت، تعریف و تمجید و تحسین رفتارهای خوب فرزندان و تأمین امنیت آنها برای کاهش ترس و استرس فرزندان بسیار مفید است. ترس و اضطراب ممکن است باعث اختلالات خواب مثل کابوس و شب ادراری شود. به یاد داشته باشید که کنترل این موارد برای فرزند شما امکان پذیر نیست، بنابراین مهم است که آرامش خود را حفظ کنید و با نشان دادن اینکه این اختلالات شبانه برای شما دردسرساز است، کودک را مضطرب نکنید.اگر فرزند شما دچار شب ادراری شده، بررسی کنید که چه تغییراتی میتوانید ایجاد کنید. بهعنوانمثال، آیا فرزند شما در صورت نیاز به دستشویی رفتن میترسد که شب بیدار شود؟ کارهای روزانهی عصر و شب را بررسی کنید و ببینید که چه تغییراتی میتوانید در آنها داشته باشید تا به شما در کنترل شب ادراری فرزندتان کمک کند. اطمینان حاصل کنید که فرزند شما در طول روز به اندازه کافی آب مینوشد. محدود کردن نوشیدنیها در طول روز ممکن است باعث شب ادراری شود. لیستی از شبهایی که فرزند شما شب ادراری نداشته تهیه کنید و از کودک خود برای این شبها تعریف و تحسین کنید. انجام این کارها میتواند اعتمادبهنفس فرزندتان را افزایش دهد و در کنترل شب ادراری کمک کند.
بیبرنامگی و انضباط نداشتن
با همهگیری بیماری کرونا، همهی بخشهای زندگی ما دچار تغییر شده و ادامه زندگی روزمره به شکل سابق سختترشده است. داشتن برنامه روزانه میتواند به شکلدهی یک ساختار روزانه برای کل اعضای خانواده کمک کند. حس دانستن آنچه قرار است اتفاق بیفتد میتواند به فرزندان شما کمک کند احساس امنیت کنند. برای مثال، سعی کنید کارهای معمول خانواده مانند زمان بیدارشدن، وعدههای غذایی و زمان خواب را منظم نگه دارید. اگر فعالیتهای روزانه شما تغییر زیادی کرده، کودکان خود را با یک برنامه روزانه جدید که شامل فعالیتهای مبتنی بر یادگیری، کارهای روزمره و ورزش روزانه است سرگرم نگه دارید:۱) فرزندان خود را به انجام تکالیف مدرسه تشویق کنید، حتی اگر در حال حاضر به طور منظم کلاسهای مدرسه برگزار نشود. این کار به آنها کمک میکند تا هم یاد بگیرند و هم سرگرم و مشغول باشند.۲) تکالیف مدرسه برای فرزندان هر خانواده متفاوت است. وقتی که تکالیف مدرسه فرزند شما زیاد است، سعی کنید که سردرگم نشوید و در عوض با کودک خود یک جدول زمانی تنظیم کنید که زمان کار وی را مشخص کند.۳) فرزندان خود را تشویق کنید که برای خود دفترچه یادداشتی داشته باشند، حتی اگر فقط هر چند روز یکبار موردی را در آن یادداشت کنند. آنها میتوانند در دفتر عکسالعملها و احساسات خود را ثبت کنند، مثل چیزهایی که در این مدت از آن لذت بردهاند.
برای فرزندان کوچکتر، دفترچه میتواند شکل دیگری باشد، مثلاً جملاتی مانند"امروز من در مورد ..." ، "امروز من ... خواندم/ نقاشی کشیدم/ ساختم"، "امروز سعی کردم ... برای اولین بار"، "فردا منتظر ... هستم" در آن نوشته باشد و فرزند شما آن را کامل کند. فرزندان بزرگتر ممکن است دوست داشته باشند در شبکههای اجتماعی برای خود اکانت بسازند تا تجربیات خود در زمان قرنطینه را با دیگران به اشتراک بگذارند. به آنها پیشنهاد کنید این کارها را برای خودشان انجام دهند و شما هم دوادور روی صفحهشان نظارت داشته باشید.
تشویق به بازی
بازی در کمک به آرامش فرزندان شما بسیار مهم است. همینطور فرصتی است برای آنها تا بتوانند از پس استرس گذشته و فعلی برآیند و برای آینده زندگیشان آماده شوند. کودک خود را به بازی با خودتان، خواهر و برادرش یا هر کس دیگری که با او در دوران قرنطینه زندگی میکند تشویق کنید. بازی کردن به آنها کمک میکند تا شرایط طبیعی زندگی را در این دوران حفظ کنند.شما میتوانید با پیدا کردن لحظاتی برای بازی با کودکان به رشدشان کمک کنید. همچنین اختصاص زمانی برای صحبت کردن با فرزندان بزرگتر، باعث ایجاد رابطه مفید بین شما و آنها میشود. وقتی با کودک خود بازی میکنید، سعی کنید آنچه را که آنها انجام میدهند خوب تماشا کنید و به آن علاقه نشان دهید نه اینکه به آنها بگویید که چه کاری انجام دهند. بگذارید تا شما را راهنمایی کنند که چگونه میتوانید به آنها در انجام بازی کمک کنید. ضمنا به آنها بگویید چه چیزی را در شیوه بازی آنها دوست دارید.