اقتصاد و خانواده؛ دو نهاد مهم در جامعه بوده و این دو فاکتور تأثیر قابلتوجهی بر یکدیگر دارند. هر جامعهای برای زنده ماندن و رفع نیازهای خود، نیازمند بخشها و اجزایی است که این اهداف را دنبال کنند و ساختارها و شیوههایی که وظایف مذکور را عملی کنند، نهادهای اجتماعی هستند.
مؤسسات اقتصادی، کارخانههای تولیدی و بنگاههای زودبازده، بخشهای مربوطبه نهاد اقتصادی در جامعه بوده و خانواده نیز بهعنوان کوچکترین نهاد اجتماعی، نهادی در کنار سایر نهادها است. خانواده نقش بسیار مهمی در حوزه اقتصاد داشته و جوامع طالب اقتصاد پویا، باید از نهاد خانواده شروع کرده و به این رکن مهم، توجه عمیقی داشته باشند.
تولید در درون خانوادهها، با ایجاد کارگاههای تولیدی کوچک و زودبازده، از عوامل مهم رونق تولید در یک کشور بوده و باتوجه به اینکه؛ در ایران نیز امسال باعنوان جهش تولید نامگذاری شده است، خانواده یکی از ارکان مهم در تحقق این شعار بهشمار میرود.
کارشناسان و جامعهشناسان، نظرات مختلفی درخصوص نقش خانواده در تحقق جهش تولید دارند که بهمنظور آگاهی از این مهم، با یکی از اعضای انجمن جامعهشناسی ایران به گفتوگو نشستیم.
محمدرضا محبوبفر در گفتوگو با خبرنگار ما، نقش خانواده در تحقق شعار سال مبنیبر جهش تولید را بسیار موثر دانست و اظهار کرد: معتقد هستم که تعصب روی کالا و جنس ایرانی از خانوادهها آغاز میشود.
وی با بیان اینکه؛ نقش مردم در جهش تولید و تحقق شعار سال نیز از طریق خانوادهها قابل تسرّی به سطح جامعه خواهد بود، گفت: خانواده بهعنوان یک نهاد مؤثر و کارآمد میتواند، دولت و بخش خصوصی را که اقدام به تولید کالای ایرانی میکند، در راستای تحقق جهش تولید، یاری، کمک و مساعدت کند.
این عضو انجمن جامعهشناسی ایران بیان کرد: در تحقق شعار جهش تولید، نقش مردم در درون خانوادهها بسیار مهم است؛ اما تنها نقش مردم کافی نیست و نقش دولت و تولیدکنندگان نیز در این راستا، بسیار حائر اهمیت و برجسته است.
وی با تأکیدبر اینکه؛ درخصوص خرید کالاهای ایرانی در سطح خانوادهها باید تبلیغ شود، افزود: خانواده ایرانی را تشویق و ترغیب به خرید کالای ایرانی میکنیم؛ اما وقتی کالای تولیدشده از کیفیت و بهرهوری لازم برخوردار نباشد، خانواده به سمت کالاهای خارجی گرایش مییابد.
محبوبفر با بیان اینکه؛ نهتنها مردم، بلکه تولیدکنندگان نیز در تحقق جهش تولید نقش مؤثری دارند، تصریح کرد: افزایش کیفیت تولید کالای ایرانی؛ تنها شرط لازم برای تشویق و ترغیب خانواده ایرانی در مصرف کالا و جنس ایرانی است.
وی به اهمیت مثلث دولت، تولیدکننده و مردم در تحقق شعار سال، اشاره کرد و ادامه داد: نقش مردم، خانواده و تولیدکننده در تحقق جهش تولیدکننده عنوان شد؛ اما نقش دولت نیز دراین خصوص بسیار مهم است.
این کارشناس اقتصاد شهری خاطرنشان کرد: نقش دولت در این مهم است که نقدینگی موجود در دست مردم و خانوادهها را به سمتی هدایت کند که این نقدینگی، به سمت خرید کالا و جنس ایرانی هدایت شود.
وی حمایت دولت از تولیدکنندگان را نقش مهم دیگر دولت، در تحقق شعار سال دانست و یادآور شد: دولت میتواند بخشی از یارانههای پرداختی سرگردان در درون جامعه را به بخش تولید اختصاص دهد.
محبوبفر خواستار ارائه سوبسیدها و یارانهها، توسط دولت به بخش تولید، بخش خصوصی و صنعتگران کشور شد و اظهار کرد: دولت با این اقدام میتواند، صنعتگران بخش خصوصی را که بهصورت جهادی اقدام به تولید کالای ایرانی میکنند، حمایت کند.
وی با تأکیدبر اینکه، نباید دولت بیش از این بر سر راه تولید و صنعتگران کشور مانعتراشی کند، گفت: بهعنوان مثال؛ امروز بخش تولید کشور درخصوص حقوق و دستمزدها، حمایت از تأمین اجتماعی کارگران و تأمین مواد اولیه محتاج بوده و با مشکلات فراوانی مواجه است.
این عضو انجمن جامعهشناسی ایران بیان کرد: با توجه به مشکلات موجود بر سر راه تولید داخلی، حتی ذخیره مواد اولیه بسیاری از صنعتگران و تولیدکنندگان کشور رو به پایان است و فکر نمیکنم، تا یک تا دو ماه آینده، کفاف تولید را در کشور بدهد.
وی یادآور شد: نقش دولت در حمایتهای همهجانبه از بخش خصوصی و صنعتگران بسیار مهم است.
محبوبفر در ادامه با تأکیدبر اینکه، خرید و مصرف کالای ایرانی موجب رونق تولید و رونق اقتصادی در کشور میشود، تصریح کرد: با رونق تولید برای بسیاری از افراد جویای کار، اشتغالزایی خواهد شد.
وی ادامه داد: یکی از پیامدها و نتایج؛ تشویق و ترغیب خانواده ایرانی به مصرف کالای ایرانی و ایجاد اشتغال برای جوانان است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در حال حاضر، بهدلیل ورود قاچاق و ورود رسمی بسیاری از اجناس و کالاهای مورد استفاده از سایر کشورها به کشور، معتقد هستم باتوجه به کیفیت بالای اجناس و کالاهای وارداتی؛ قطعاً مردم به سمت خرید و مصرف کالای خارجی سوق داده میشوند.
وی با بیان اینکه؛ حدود 90 درصد واردات کالاهای خارجی به کشور به صورت قاچاق است، افزود: متأسفانه این قاچاق کالا به داخل کشور نیز از مبادی رسمی و بهصورت قانونی اتفاق میافتد.
محبوبفر با تأکیدبر اینکه؛ درست است که اسم روند واردات کالای خارجی به کشور قاچاق است؛ اما برخی نهادهای حاکمیتی از این شیوه حمایت میکنند، اظهار کرد: متأسفانه حتی برخی از این نهادها، امکانات خود را برای ورود این کالاها به داخل کشور بهکار میگیرند.
وی به تشکیل مجلس یازدهم اشاره کرد و گفت: تکیهگاه این مجلس، مردم ایران و مشارکتهای اجتماعی است و باید مجلس یازدهم دست بهکار شده و راه ورود اجناس، کالاهای قاچاق و خارجی را به داخل کشور مسدود کند.
این عضو انجمن جامعهشناسی ایران بیان کرد: امکان تولید و ساخت، باکیفیت بسیار خوب کالاهای قاچاق و اجناس خارجی وارد شده به کشور، فراهم و میسر است.
وی افزود: مجلس نیز باید طی یک اقدام انقلابی و جهادی، فضای کنونی و مشکلات موجود را از سر راه تولید داخلی بردارد.
محبوبفر در ادامه با بیان اینکه؛ خانواده ایرانی برای عدم فشار مضاعف بر تولیدکنندگان و صنعتگران باید به حد نیاز از اجناس و کالاهای ایرانی استفاده کند، تصریح کرد: از اسراف در اسلام، بهعنوان یک پدیده کریه و زشت نام برده شده است.
وی ادامه داد: حتی بسیاری از کشورهای داعیهدار صنعتی بودن و تولیدات ملی، از طریق صرفهجویی و عدم اسراف در کالاها و اجناسی که حتی در کشور خود تولید آنها میشود، به این نقطه رسیدهاند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: امروزه با وجود جمعیت جوان کشور و پتانسیلهای فراوان در مناطق شهری و روستایی؛ نهتنها میتوان شعار سال را در رونق و جهش تولید محقق کرد، بلکه میتوان از طریق حمایتهای دولتی، حمایت نقدینگی و سرمایههای جاری و معلق در جامعه، به سمت حمایت از کارگاههای کوچک و متوسط خانگی رفت.
وی با اشاره به اهمیت تولیدکننده بودن خانوادهها در تحقق جهش تولید، یادآوری کرد: با حمایت از کارگاههای کوچک و متوسط خانگی میتوان، تولید اجناس و کالای ایرانی را به حدی افزایش داد، که بازار مناسبی برای صادرات این کالاها، در خارج از کشور بهدست آورد.
محبوبفر با بیان اینکه؛ صحبت از رونق تولید، افزایش کسبوکار در محیطهای خانوادگی، بدون حمایت و جلب نظر دولت امکانپذیر نیست، اظهار کرد: دولت باید اراده سیاسی و عزم ملی را درخصوص افزایش مشارکتهای اقتصادی شهروندان داشته باشد.
وی با تأکیدبر اینکه؛ دولت فعلی متأسفانه طی دو دوره خود، توجهی به پتانسیل داخل کشور بهویژه در بخشهای اقتصادی نکرده است، گفت: دست استمداد و یاری به سمت مجلس یازدهم دراین خصوص دراز میکنیم.
این عضو انجمن جامعهشناسی ایران بیان کرد: مجلس یازدهم از نمایندگان جهادی و انقلابی تشکیل شده و باید با تصویب قوانینی در این دوره، دولت را در راهاندازی کسبوکارهای کوچک و متوسط در درون خانوادهها و خانهها کمک کنند و حتی دولت را مجبور به این اقدام کنند.
وی در ادامه با تأکیدبر اینکه؛ نقش خانواده در تقویت امنیت بخش اقتصادی کشور و امنیت سرمایهگذاران تولید در کشور بسیار مؤثر است، افزود: خانواده در شکلدهی یک اقتصاد قوی و منسجم، میتواند نقش داشته باشد.
محبوبفر با بیان اینکه، ایجاد اعتمادبهنفس عمومی درخصوص جهش تولید، رونق تولید و کالای ایرانی، میتواند نقش بسیار مهمی در تحقق شعار سال داشته باشد، تصریح کرد: این مهم میتواند، بر تمام شاخصهای اقتصادی از جمله رفاه، صادرات، افتخار ملی و صادرات نقش داشته باشد.
وی با تأکیدبر اینکه؛ معتقد هستم، خانواده ایرانی باید روی کالای ایرانی تعصب داشته باشد، ادامه داد: امروز رونق و جهش تولید، یک عزم ملی از سوی دولت، صنعتگران و مردم را میطلبد.
این عضو انجمن جامعهشناسی ایران خاطرنشان کرد: خانواده هسته اصلی و اولیه جامعه است و مصرف بعد از مرحله تولید، در خانواده شکل گرفته و آغاز میشود.
وی در پایان یادآور شد: این نوع نگرش به خانواده، نوع، شیوه مصرف و تأمین کالای مصرفی را معین کرده و این مسئله، نقش خانواده را در تحقق شعار سال دوچندان میکند.
توجه به رونق تولید در خانوادهها، با حمایت دولت و مجلس در ایجاد کارگاههای کوچک و زودبازده بهویژه در محیطهای خانوادگی به تحقق جهش تولید کمک میکند که دولت یازدهم، وظیفه خطیری با قانونگذاری در تسهیل این مهم، در راستای رونق تولید دارد تا دولت با انجام آن، موظف به حمایت از مشاغل خرد، کوچک، خانگی و کارگاههای کوچک و زودبازده شود.