سرطان به مجموعهای از بیماریهایی گفته میشود که از تکثیر مهار نشده سلولهای دگردیسی یافته پدید میآیند، سلولهای سرطانی از سازوکارهای عادی تقسیم و رشد سلولها جدا میافتند؛ علت دقیق این پدیده همچنان نامشخص است ولی احتمال دارد عوامل ژنتیکی یا مواردی که موجب اختلال در فعالیت سلولها میشوند در هسته سلول، ناهنجاری به بار آورند.
احتمال بروز سرطان در سنین مختلف وجود دارد ولی با افزایش سن احتمال ابتلا بیشتر میشود. سرطان باعث 13 درصد عوامل مرگ و میر انسانهاست البته تفاوتهای بارزی در میزان وقوع و مرگ و میر ناشی از انواع سرطان در سرتاسر دنیا وجود دارد.
انواع سرطانها در بین زنان و مردان مشترک بوده اما برخی از آنها در بین زنان شایعتر است و این موضوع باعث شده که در مطالعات، پژوهشها و مقالات به سرطانهای شایع زنان پرداخته شود و ما نیز در نظر داریم به این منظور با یک متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی به گفتوگو بنشینیم.
منوچهر احمدی در گفتوگو با خبرنگار ما در خصوص سرطانهای شایع در زنان اظهار کرد: سرطان سینه، شایعترین نوع سرطان در بین زنان است که علل و عوامل مختلفی داشته و بیشترین علت بروز آن توارثی است.
وی چاقی را از دیگر علل بروز سرطان سینه در زنان برشمرد و گفت: علاوه بر اضافه وزن، زنانی که به فرزندان خود شیر نمیدهند نیز بیشتر در معرض ابتلا به این نوع از سرطان هستند؛ شیردهی یک عامل بازدارنده در ابتلا به سرطان سینه است.
این متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی بیان کرد: زنان سعی بر کنترل وزن در حد معقول داشته باشند چراکه اضافه وزن زمینه ابتلا به سرطان سینه را در زنان فراهم میکند.
احمدی با تأکید بر اینکه با توجه به توارثی بودن ابتلا به سرطان سینه افراد دارای سابقه خانوادگی باید به طور منظم مورد معاینه قرار بگیرند، افزود: این افراد باید مراقبت بیشتری داشته باشند.
وی با اشاره به تأکید وزارت بهداشت و درمان بر بحث آموزش و فرهنگسازی مراجعات منظم بهمنظور پیشگیری و یا تشخیص زودهنگام در بحث سرطانها، تصریح کرد: به زنان توصیه میشود مرتب خود را معاینه کرده و در صورت مشاهده گره در سینه به پزشک مراجعه کنند اما بهتر این است برای اطمینان بیشتر به طور منظم به پزشک متخصص برای معاینات مراجعه کنند.
این متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی ادامه داد: با توجه به شیوع سرطان سینه در سنین بالا معمولاً در دنیا زنان از سنین 50 سال به بعد مرتب ماموگرافی میشوند که متأسفانه هنوز در کشور ما آنچنان اجرا نشده است.
احمدی سرطان ریه را از دیگر سرطانهای شایع در زنان و مردان دانست و خاطرنشان کرد: این نوع سرطان بسیار قابل پیشگیری بوده و علل واضحتری دارد؛ سیگار از علل اساسی ابتلا به سرطان ریه است.
وی با تأکید بر اینکه سیگار 30 تا 35 درصد در ابتلا به سرطان نقش دارد، یادآور شد: با کاهش مصرف سیگار به طور قطع ابتلا به سرطان نیز کاهش چشمگیری در جامعه خواهد داشت.
این متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی اظهار کرد: سرطانهای دستگاه تناسلی در زنان از دیگر سرطانهای شایع در این قشر است که در این بخش نیز سرطان دهانه رحم شایعترین نوع بوده و خوشبختانه با تشخیص زودهنگام، قابل درمان است.
احمدی به اجرای برنامه سالانه انجام پاپسمیر در کشور اشاره کرد و گفت: توصیه میکنم تمام زنان این تست را از 40 سالگی به بعد به صورت سالانه انجام دهند؛ این تست در تمام مراکز بهداشتی دارای کارشناس مامایی با هزینه ناچیز انجام میشود.
وی سرطان آندومتر را از دیگر سرطانهای شایع زنان برشمرد و بیان کرد: این نوع سرطان کشنده و اذیتکننده نیست و به راحتی قابل درمان است؛ این سرطان بیشتر در زنان با سن بالا، اضافه وزن و دارای بیماری زمینهای بروز میکند.
این متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی افزود: سرطان تخمدان نیز از دیگر انواع سرطان شایع در زنان بوده که معمولاً از سن 50 سالگی به بعد بیشتر شایع است؛ دو نوع سرطان تخمدان شامل ژرم سل تومورها و اپیتلیال از انواع شایع آن هستند.
احمدی با بیان اینکه زنان در خصوص سرطان بسیار هوشیار باشند، تصریح کرد: لازم است زنان نسبت به وضعیت فیزیکی و جسمی خود حساس بوده و تغییرات را مبنایی بر عادی بودن وضعیت نگذارند؛ سرطانهای تخمدان معمولاً در مراحل بسیار پیشرفته برای فرد مشخص میشود و زنان باید نسبت به مسائل خود دقیق و حساس باشند.
وی خونریزی ادراری بدون درد را از علائم سرطان مثانه دانست و ادامه داد: در سرطانهای روده بزرگ نیز خونریزی از شایعترین مسائل بوده و در صورت عدم توجه تشخیص دیرهنگام را خواهیم داشت؛ زنان در صورت مشاهده تغییرات سریعاً به پزشک مراجعه کنند.
بسیاری از سرطانها با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم، قابل پیشگیری هستند و بسیاری نیز اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند، درمان آنها آسانتر بوده و امکان بهبودی بیماران بسیار بیشتر است؛ به گفته متخصصان سرطان سینه شایعترین نوع سرطان در بین زنان بوده و پس از آن سرطان ریه در بین مردان و زنان شیوع بالایی دارد که البته مهمترین عامل ابتلا به این نوع مصرف سیگار است که بهمنظور کاهش ابتلا باید کاهش مصرف سیگار مورد تأکید قرار گیرد.
سرطانهای دستگاه تناسلی در زنان و سرطان تخمدان نیز از دیگر موارد شایع در ابتلا به سرطان در زنان است که علل و عوامل مختلفی در بروز این بیماریها تأثیرگذار است اما توجه به کنترل وزن، معاینات منظم و سالیانه پزشکی و توجه به تغییرات غیرطبیعی و مراجعه سریع به متخصص میتواند در پیشگیری و یا درمان زودهنگام و حصول نتایج بهتر درمانی مؤثر با زنان نباید از کنار تغییرات در سیستم بدنی خود به سادگی بگذرند چراکه هر تغییر امکان بروز یک بیماری را دارد.