عدویی که کرونا باشد، لابه‌لای همه نگرانی‌هایی که برایمان به بار آورده و ما را خانه نشین کرده، گاهی هم سبب خیر می‌شود و باب فرصت‌های دیگری را به رویمان باز می‌کند. این روزها که در خانه قرنطینه‌ایم و ذهن‌هایمان از روزمرگی‌های همیشگی که در اجتماع با آن سر و کار داشتیم رها شده، فرصت خوبی برای به جا آوردن قضای عبادات و ترمیم امور معنوی است که بر ما واجب بوده و آنها را به هر دلیلی به جا نیاورده‌ایم. اموری مثل نمازهایی که نخواندیم و روزه‌هایی که نگرفتیم. اما بدهکاری‌اش را نوشته‌اند به حسابمان. حالا که همه چیز جفت و جور شده تا سرمان خلوت‌تر شود، بهتر است دفتر و خودکاری برداریم ببینیم با خودمان و خدا چند چند هستیم.
چند سالی هست که بهار طبیعت و بهار معنویت با هم همراهند. از آنها نسیمی ساطع می‌شود که هم طبیعت بیرون را جان تازه می‌بخشد، هم طبیعت درونی و روحی ما انسان‌ها را. ماه شعبان است و طولی نمی‌کشد که ماه رمضان خودش را به ما می‌رساند. اگر از آنهایی هستید که دل توی دلتان نیست و منتظرید یک بار دیگر ربناهای ماه رمضان گوشتان را نوازش کند و دلتان آرام بگیرد، پس رواست که دست روی دست نگذارید و آماده بشوید. کمی اعماتان را در ترازو گذاشته و آن را سبک و سنگین کنید. وقتی که حساب و کتابها را صاف کرده باشید، شب‌های قدر سربلندتر خواهید بود. رسم دلنوازی در مکتب بندگی این است که بنده از خودش حساب بکشد قبل از اینکه به حساب او برسند و بدهکاری‌اش را به رویش بیاورند.
برای اینکه بتوانید نماز و روزه های قضا شده خودتان را حساب و کتاب کنید، نیاز به چند مهارت و راه کار دارید که ما در ادامه آن را برای تان می گوییم:
چه تاریخی به سن تکلیف رسیده‌اید؟
یادتان هست چه تاریخی به سن تکلیف رسیده‌اید؟ ساعت و روزش را چطور؟ از طریق تقویم مبایل تان تاریخ تولدتان را پیدا کنید. تاریخ قمری‌اش را نگاه کرده و در دفترتان یادداشت کنید. طبق تقویم سال قمری ابتدای ده سالگی (برای خانم‌ها) و ابتدای شانزده سالگی (برای آقایان) تاریخی است که پنجره جدیدی به رویتان باز شده و به سن تکلیف رسیده‌اید. اگر پدر و مادرتان به یاد دارند چه زمانی از شبانه روز را به دنیا آمده‌اید، پس می‌توانید حساب کنید اولین نمازی که بر شما واجب شده کدام نماز است. مثلا اگر بعد از نماز صبح و قبل از غروب به دنیا آمدید، اولین نمازتان، نماز ظهر و عصر بوده. و اینکه قبل از ماه رمضان به دنیا آمده‌اید یا بعد از آن؟ ماه رمضان آن سال 29 روز بوده یا 30 روز؟
این حساب و کتابها اگر چه وقتتان را می‌گیرد؛ اما وقتی به این فکر کنید که طرف حساب شما خداست برایتان خیلی لذت‌بخش می‌شود. بدون شک از لحظه‌ای که خودکار برمی‌دارید و تقویم گوشی را باز می‌کنید لبخند رضایت خالقی را تصور کنید که دیر یا زود او را ملاقات می‌کنیم و دوران تبعید به دنیای فانی را با موفقیت به آخر می‌رسانیم.
به جا آوردن نمازهای قضا شده
ماه به ماه نمازهایی را که باید می‌خواندید را بنویسید. کافی است 12 بار عدد 30 را در یک ردیف برای یک سال بنویسید.
قطعا یادتان هست وقتی ابتدایی، راهنمایی یا دبیرستان بودید، چه مقدار نماز خواندید.کافی است کمی به خاطرات هر سال مدرسه و دوست‌هایتان فکر کنید. چیزهایی به یادتان می‌آید. هر مقداری را که یقین دارید نماز خوانده‌اید، حساب کرده و یک خط قرمز بزنید روی عدد ماه و سالی که نوشته بودید. اگر با دفتر مرجع تقلیدتان تماس بگیرید بهتان می‌گوید آن مقداری را که یقین دارید نماز نخوانده‌اید قضا کنید. تعداد روزهایی را که در آن شک نماز خوانده‌اید یا نخوانده‌اید، لازم نیست به جا بیاورید.
به جا آوردن روزه های قضا شده
ماه رمضان یا 30 روز است و یا 29 روز. اگر مطمئن نیستید چند روزه بوده، به همان عدد تقویم اکتفا کنید. تعداد روزهایی را که یقین دارید، روزه نگرفته‌اید را یادداشت کنید. این روزه‌ها دو کفاره دارد. یکی کفاره افطار عمدی. که باید به جای هر یک روز شصت روز روزه بگیرید. حتما باید سی‌ویک روز آن را پشت سر هم بگیرید و اگر بدون دلیل شرعی یک روز را نگرفتید، روز از نو و روزی هم از نو؛ باید سی‌ویک روز را از سر بگیرید. بله، ممکن است توان این کار داشته باشید یا نداشته باشید، اگر توانش را ندارید بروید سراغ راه حل دوم. یعنی شصت فقیر را سیر کرده و غذا بدهید، کم و کیفیش را از دفتر مرجع تقلید خودتان بپرسید. اگر از لحاظ مالی باز توانش را ندارید، به جای هر یک روز، هفتاد بار استغفار کنید.
اگر از آنهایی بودید که به واسطه بیماری یا عذر شرعی دیگری روزه‌ها را نگرفته‌اید، به فکر کفاره عمدی نباشید. اما اگر عذرتان در طی سال برطرف شد قضا کردن روزه ها بر شما واجب است.
اما کفاره تأخیر چیست؟ نوع دوم کفاره، کفاره تأخیر است. آنهایی که روزه‌هایشان را تا ماه رمضان سال بعد قضا نکرده‌اند باید به اندازه روزه‌هایی که نگرفته اند کفاره تاخیر هم بدهند.
برای حساب و کتاب امور قضا شده جدول بکشید
جدولی کشیده و آن را به شش قسمت تقسیم کنید. بالای آن بنویسید؛ صبح، ظهر، عصر، مغرب، عشا و روزه. هر روزی که نماز قضا خواندید یا هر روزی که روزه گرفتید، با مداد یک تیک در جدول بگذارید. وقتی تعداد تیک نمازهای روزانه و تیک روزه‌های قضا را به 30 رساندید به خودتان تبریک گفته و یک ماه از سال را خط بزنید و تیک‌ها پاک کرده و بسم الله را برای ماه بعد و سال بعد بگوید.
دفتر لذت بخش من
بیست ساله که بودم، این حساب و کتابها را در یک دفتر بنفش نوشتم. هر سال که به مسافرت طولانی می‌رفتم به دوستم سفارش می‌کردم که نماز و روزه‌هایم را در دفتر بنفشم نوشته‌ام. هنوز خیلی مانده تا نمازهایم را قضا کنم. از آنجایی که چند وجب جوان بدون پول بودم نتوانستم کفاره‌ی روزه‌های عمدی‌ام را بدهم و به جای آنها استغار کردم. حالا نه سال از زمان بیست سالگی‌ام گذشته. از روزی که این دفتر را برداشتم و با خدای خودم دو دو تا چهارتا کردم. امسال روز جوان به این توان رسیده‌ام که حداقل کفاره‌های تأخیر روزه‌هایم را بپردازم. اولین حقوقم را دادم به فرد مورد اعتمادی که در این روزهای کرونایی برای خانواده‌های نیازمند بسته‌های غذایی آماده می‌کردند. بهشان سفارش کردم که این پول کفاره روزه است و حتما باید نان بگیرند و به سبد غذایی اضافه کنند. چون نمی‌شود با آن چیز دیگری خرید. حالا می توانم شب‌های قدر امسال سرم را بالا بگیرم.
* فاطمه کشاورزی؛ طلبه سطح دو
