سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با بیان اینکه نتایج رتبه‌بندی شانگهای در سال ۲۰۲۰ اعلام شد، از ارتقای جایگاه ۲۰۰ پله‌ای دانشگاه شیراز و ۱۰۰ پله‌ای دانشگاه تبریزخبر داد و گفت: ایران در این رتبه‌بندی از نطٔر تعداد دانشگاه‌ها در منطقه و کشورهای اسلامی رتبه اول را کسب کرده است.
دکتر محمدجواد دهقانی اظهار کرد: رتبه‌بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه‌بندی‌های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می‌شود. رتبه‌بندی شانگهای برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین‌المللی منتشر شد و از آن سال به بعد به‌طور سالانه به‌روز می‌شود.
دهقانی تصریح کرد: در رتبه‌بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۰ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شده اند که دانشگاه‌های هاروارد و استنفورد از ایالات متحده و دانشگاه کمبریج از انگلستان به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را از آن خود کرده اند. در این بین تعداد ۱۲ دانشگاه نیز از ایران حضور یافته اند. لازم به ذکر است حضور دانشگاه‌های ایران در این نظام رتبه بندی اولین بار با یک دانشگاه ( دانشگاه تهران) درسال ۲۰۱۴ بوده است.
سرپرست ISC گفت: نتایج منتشر شده در این نظام رتبه بندی نشان می دهد که دانشگاه گیلان برای اولین بار در این رتبه بندی حضور یافته و نیز دانشگاه‌های شیراز و تبریز نسبت به سال ۲۰۱۹ ارتقای رتبه نیز داشته اند.
وی افزود: در رتبه بندی سال ۲۰۲۰ دانشگاه تهران مشابه رتبه بندی سال ۲۰۱۹ توانست با کسب رتبه در بازه ۴۰۰-۳۰۱ در جمع ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاه های ایران را از آن خود کند.
دهقانی ادامه داد: دانشگاه های صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف، تربیت مدرس و علوم پزشکی تهران در بازه رتبه‌ای ۶۰۰-۵۰۱ قرار گرفته اند و به صورت مشترک رتبه‌های ۵-۲ را در میان دانشگاه های کشور داشته اند.
وی تصریح کرد: دانشگاه های علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه شیراز در بازه رتبه ای ۸۰۰-۷۰۱ قرار دارند و به صورت مشترک رتبه ۷-۶ ایران را از آن خود کرده‌اند. در واقع دانشگاه شیراز با ارتقای ۲۰۰ پله ای نسبت به سال قبل در این جایگاه حضور یافته است.
وی ادامه داد: دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه تبریز در بازه رتبه‌ای ۹۰۰-۸۰۱ قرار دارند و به صورت مشترک رتبه ۹-۸ ایران را از آن خود کرده‌اند.
سرپرست ISC گفت: دانشگاه‌های علم و صنعت ایران، صنعتی اصفهان و گیلان در بازه رتبه‌ای ۱۰۰۰-۹۰۱ قرار دارند و به صورت مشترک رتبه ۱۲-۱۰ ایران را از آن خود کرده اند.
دهقانی اظهار کرد: بررسی‌ها نشان می دهد که در سال ۲۰۲۰ به لحاظ کیفی دانشگاه‌های شیراز و تبریز ارتقای رتبه داشته اند،به طوری که دانشگاه شیراز با ۲۰۰ پله ارتقا از بازه ۱۰۰۰-۹۰۱ به بازه ۸۰۰-۷۰۱ رسیده است. دانشگاه تبریز نیز با ۱۰۰ پله از بازه ۱۰۰۰-۹۰۱ به بازه ۹۰۰-۸۰۱ رسیده است. در این بین، دانشگاه گیلان نیز برای اولین بار در این رتبه‌بندی حضور پیدا کرده است.
وضعیت دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: در رتبه بندی جهانی شانگهای سال ۲۰۲۰، ایران با ۱۲ دانشگاه، ترکیه با ۱۱ دانشگاه، مالزی و مصر با ۵ دانشگاه، عربستان و پاکستان با چهار دانشگاه و کشورهای تونس، لبنان، قطر با یک دانشگاه در جمع هزار دانشگاه برتر دنیا حضور داشتند. بر اساس تعداد حضور، ایران رتبه اول را در میان کشورهای اسلامی دارد.
وی افزود: به لحاظ بهترین رتبه دانشگاهی، عربستان با بازه رتبه‌ای ۱۵۰-۱۰۱ در رتبه اول و ایران و مالزی با بازه رتبه‌ای ۴۰۰-۳۰۱ به صورت مشترک در رتبه دوم قرار دارند.
جدول زیر عملکرد دانشگاه‌های کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی شانگهای 2020 را نشان می‌دهد.
روش شناسی رتبه بندی شانگهای
دهقانی گفت: شانگهای یکی از سه نظام معتبر رتبه‌بندی در سطح بین المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط ۶ شاخص زیر ارزیابی می‌شوند. این نظام رتبه‌بندی از ۶ شاخص در قالب چهار معیار جهت رتبه‌بندی دانشگاه‌ها بهره می‌گیرد. این ۶ شاخص عبارتند از تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلدز مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلدز مدال، تعداد محققان پراستناد در ۲۱ حیطه موضوعی، تعداد مقالات منتشر شده در دو مجله Nature و Science، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.
بر اساس اعلام پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، منابع گردآوری داده در این رتبه‌بندی شامل وب سایت‌های جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه‌های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه ها نیز از پایگاه استنادی WoS استخراج می شود.
