اما در ایران؛ با توجه به اعتقادات و پایبندی خانواده‌ها به انجام مناسک دینی و آموزش تکالیف و آموزه‌های دینی از ابتدا، شاهد رشد اخلاقیلات و معنویات در فرد، خانواده و به تبع آن در جامعه هستیم. اوج ظهور و بروز ارتقای معنوی هر خانواده،در ایامی خاص همچون ماه مبارک رمضان، با توجه به جو معنوی ایجاد شده در جامعه را شاهد هستیم که باید سعی بر حفظ شرایط ایجاد شده، در ایام دیگر سال نیز باشد.
دعا و انجام مناسک دینی یکی از دلایل استحکام بنیان خانواده است که به‌منظور آگاهی از چگونگی ارتقای معنوی خانواده با اهمیت دادن به جایگاه دعا و مناسک دینی را از یک کارشناس مذهبی جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.
حجت‌الاسلام ناصر صفری‌افلاکی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما با تأکید بر اینکه اهمیت دعا بر کسی پوشیده نیست، اظهار کرد: باطن و شیوه عبادت‌های ما دعایی است که انسان دست خود را به سوی خدا دراز کرده و با طلب حاجت، فقر خود را عرضه می‌کند.
وی با بیان اینکه وقتی انسان چیزی را از خدا مطالبه می‌کند، یعنی به وحدانیت و قدرت لایزال الهی اقرار دارد، گفت: انسان در این حالت، ایمان و اقرار به این مهم دارد که« همه امور در دست خداست.»
این کارشناس مذهبی بیان کرد: به ما دستور داده‌اند و همه عبادات، مناجات‌ها و راز و نیازها را بیرون از خانه انجام ندهید و خوب است بخشی از مستحبات در خانه انجام شود.
وی با بیان اینکه؛ در این شب‌های قدر خوب است، ساعاتی عبادات خود را در کنار خانواده انجام دهیم، افزود: اینکه فرزندان ببینند و بشنوند، والدین در حال عبادت هستند و در مقابل پروردگار عالم خضوع، خشوع، ادب و دعا به‌ویژه دعای حسن عاقبت و هدایت برای فرزندان می‌کنند، بسیار درس‌آموز است.
صفری‌افلاکی با تأکید بر اینکه انجام عبادت در منزل، اثر تربیتی، تشریعی و وضعی تکوینی دارد، تصریح کرد: اثر تربیتی، یعنی آنچه فرزندان از محیط خود یاد می‌گیرند. انسان متأثر از عوامل محیط پیرامون خود است.
وی با بیان اینکه انسان‌ها نوعاً دوست دارند، خود را شبیه فضای فرهنگی حاکم بر اطراف خود کنند، ادامه داد: اراده انسان، متأثر از چند چیز از جمله تربیت محیط است.
این کارشناس مذهبی از عوامل مؤثر بر تربیت را مربی و غذای حلال دانست و خاطرنشان کرد: محیط نیز اعم از دوست خوب و رفتارهای رخ داده در محیط پیرامون زندگی انسان است.
وی با بیان اینکه انسان در هرکجا از محیط کار، دانشگاه و مدرسه تا خانواده، فرهنگ حاکم بر رفتارهای محیطی در جهت‌دهی اراده انسان اثر دارد، یادآور شد: تفاوتی ندارد، فرد چه میزان قابلیت داشته باشد؟
صفری‌افلاکی با تأکید بر اینکه در اثر تربیتی تشریعی عوامانه گفته می‌شود، انسان‌ها دوست دارند، خود را هم‌رنگ جماعت کنند، اظهار کرد: اینجا این سؤال مطرح است که ما می‌خواهیم چه رنگی به خانه خود بدهیم، که فرزندان ما بخواهند خود را هم‌رنگ آن کنند؟
وی با بیان اینکه اگر ما رنگ دین، خدا، معنویت و دعا به خانه بدهیم، فرزندان ما نیز خود را هم‌رنگ می‌کنند، گفت: غالباً ممکن است، غیر از این نیز شود که مصداق آن قابیل، پسر نوح(ع) و همسر لوط(ع) بوده که با وجود بودن در محیط سالم، خود را وفق نداده و استفاده نکرده‌اند. البته خداوند می‌گوید: عذاب این افراد بیشتر است.
این کارشناس مذهبی بیان کرد: عکس مصادیق عنوان شده نیز ممکن است که گاهی والدین و محیط خانوادگی بسیار بد بوده، اما فرزند به‌دلیل استاد خوب یا عوامل دیگر از حسن سیرت یا طیب روح، اصلاح شده است.
وی به حفظ خود در محیط‌های آلوده اشاره کرد و افزود: شهید عباس یابایی و شهید صیادشیرازی از نمونه‌هایی بودند که در دوران طاغوت در داخل و خارج از کشور، در محیط‌های آلوده خود را حفظ کردند.
صفری‌افلاکی با اشاره به تأثیر وضعی و تکوینی بر انسان‌ها، تصریح کرد: در این اثر، وضعیت بدون اینکه فرد متوجه شود، سرایت می‌کند. اما اثر تربیتی را باید فرزندان یا افرادی که می‌خواهند متأثر شوند، ببینند و بشنوند.
وی با بیان اینکه فرموده‌اند، عمل خوب و خیر خود را به دیگران نشان دهید و این بهترین دعوت است، ادامه داد: باید دوستانی انتخاب کنیم که حرف زدن، رفتار، تقوا و پرهیزگاری آن‌ها را ببینیم.
این کارشناس مذهبی خاطرنشان کرد: گاهی کاری انجام می‌دهیم که کسی ندیده و نمی‌بیند. به‌عنوان مثال؛ نماز شب فرد را کسی ندیده و فرد نیز بازگو نکرده است. اما معنویتی در درون ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه چه بسا معنویت از بیرون به خانه آورده شود، یادآور شد: این معنویت ممکن است، به‌دلیل عبادات پنهان و آشکار فرد در خانه بوده و در عالم معنا و باطن فرد، معنویتی ایجاد شده که یک اثر وضعی دارد.
صفری‌افلاکی با تأکید بر اینکه فرزند یا افراد پیرامون، متوجه آن اثر وضعی نیستند، اظهار کرد: اثر وضعی به سهم خود در تربیت فرزندان اثر دارد. فرموده‌اند: اگر انسان مبتلا به ریا نیست، هر دو اثر وضعی و تربیتی را نشان دهد.
وی با تأکید بر اینکه اثر تربیتی بر دیدن است، گفت: اینکه نماز، مستحبات و مناجات‌ها را در خانه انجام دهید، به این دلیل است.
این کارشناس مذهبی بیان کرد: البته باید توجه شود، نشان دادن اعمال مذکور منجر به زدگی فرزندان نشود. نباید قبل از سن تکلیف به جای دعوت به نماز، فرزندان را مجبور به نماز کنیم. زیرا با رسیدن به سن تکلیف با اکراه و اجبار اعمال را انجام می‌دهد.
وی افزود: انجام اعمال و مستحبات از سوی والدین، نباید به‌گونه‌ای باشد که فرزندان احساس کنند، در صورت نزدیک شدن به آن‌ها مورد تنبیه یا برخورد سخت والدین واقع می‌شوند.
صفری‌افلاکی با بیان اینکه باید اعمال مستحبی را زمانی انجام دهیم که فرزندان تحت تأثیر قرار نگیرند، تصریح کرد: انجام مستحبات نیز خیلی طولانی نشود که فرزندان در آن ساعت‌ها، نتوانند هیچ‌گونه ارتباطی با والدین داشته باشند.
وی با تأکید بر اینکه؛ البته درک انجام اعمال و مستحبات به معرفت و سن فرزندان ارتباط دارد، ادامه داد: باید این مهم نیز مورد توجه والدین قرار گیرد.
این کارشناس مذهبی در ادامه خاطرنشان کرد: در روایت داریم، قرائت قرآن در یک خانه، باعث ساتع شدن نوری از خانه به آسمان می‌شود و ملائک به آن منازل توجه می‌کنند.
وی با بیان اینکه اعمال دینی در خانه اثر وضعی دارد، یادآور شد: توصیه شده خانه خود را با روضه‌خوانی اهل‌بیت(ع) نورانی و معنوی کنید.
صفری‌افلاکی با تأکید بر اینکه نور اعمال دینی انجام شده، گاهی سال‌های سال در یک خانه می‌ماند، اظهار کرد: اگر بچه‌هایی در این خانه‌ها باشند، بسیار متأثر شده و رشد می‌کنند.
وی در پایان گفت: همه ما موظف هستیم، خانه را با آثار، عبادت‌ها و اذکار نورانی کنیم.
تربیت فرزندان در درجه اول، تحت تأثیر رفتار والدین در خانه است. فراهم کردن محیطی امین و سرشار از معنویت موجب شکل‌گیری شخصیت معنوی افراد شده و این مهم در رفتارهای اجتماعی نیز تأثیر بسزایی دارد. با معنوی کردن محیط خانه و انجام اعمال و مناسک می‌توان، اثر وضعی و تربیتی آن را در رفتارهای فرزندان و ارتقای معنوی خانواده مشاهده کرد.
