سیستم مدیریت پورتال پایگاه خبری فرایش

یکی از علاقمندی‌های انسان‌ها توجه به ایام و تغییر فصول است این را  از جشن‌هایی که هر سال در ایام مختلف و با تغییر فصول برپا می‌کرده‌اند و هنوز شادمانه به بسیاری از آن‌ها پایبند هستند می‌توان دریافت به عنوان مثال همزمان با ما ایرانی‌ها که شب یلدا را جشن می‌گیریم، مردم و فرهنگ‌های مختلف در جهان هم این شب را عزیز می‌دانند و مراسم و آیین خاصی در آن دارند. امشب، انقلاب زمستانی و همانطور که می‌دانیم بلندترین شب سال، البته در نیمکره ‌شمالی است. برخی از این آیین‌ها اینها هستند:

اسکاندیناوی: آیین‌های باستانی با سنت‌های کمی جدیدتر در این منطقه ترکیب شده و مردم، روز جشن مسیحی سنت لوسیا را همزمان با انقلاب زمستانی جشن می‌گیرند. زنان جوان، لباس سفید می‌پوشند و شب‌ها در خیابان شمع به ‌دست قدم می‌زنند و همینطور روشن کردن آتش و پختن غذاهای خاص، بخشی از مراسم به همین منظور است.

چین: مردم در این کشور کهن، 3 شب را جشن می‌گیرند و غذای مخصوصی هم برای آن دارند. آنها هم همچون ما ایرانی‌ها، مفهوم برتری روشنایی بر تاریکی را در این شب‌ها جشن می‌گیرند.

ژاپن: شبی را که ما آن را شب یلدا می‌خوانیم در ژاپن توجی نام دارد. آنها در این شب یک کدوی مخصوص پخته شده می‌خورند که در ایام گذشته، تنها محصول موجود در این فصل از سال بوده است. مردم همچنین معتقدند حمام آب داغ در این شب همراه آب برخی مرکبات، به سلامت آنها کمک خواهد کرد.

گواتمالا: مردم در این کشور، جشنی دارند که ترکیبی از یک جشن کلیسایی و یک آیین مربوط به تمدن باستانی مایایی است. رژه خیابانی، پوشیدن لباس‌ها و ماسک‌های رنگی و البته رقص و موسیقی بخشی از این مراسم است.

بومیان آمریکا: مردم قبیله هوپی که امروزه در شمال آریزونا در آمریکا هستند، در مراسم خود برای انقلاب زمستانی، ارواح نیاکان خود را ارج می‌نهند. رئیس قبیله، پیشاپیش دیگران، بازگشت خورشید را تبریک می‌گوید. هدیه به کودکان و دعا برای بهبود اوضاع در سال جدید، بخش‌های دیگری از این مراسم است.

در سنت ایرانی‌ها اما ازآنجائیکه نخستین روز زمستان و شب قبل از آن مژده‌ده در راه بودن بهار است از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد  کلمه یلدا به زبان سریانی است و معنای آن یعنی تولد، زادروز و میلاد جدید. هنوز اینکه اولین بار جشن یلدا در کدام منطقه ایران برگزار شد، اطلاعات زیادی در دست نداریم.اما برخی اعتقاد دارند که حدوداً ۳۰۰ سال بعد از اینکه رومیان به دین مسیحیت روی آوردند، به دلیل اینکه نسبت به تولد حضرت عیسی اطلاعات زیادی نداشتند کلیساها، میلاد مهر را به عنوان میلاد مسیح قرار دادند و آن روز را یلدا نامیده و جشن می‌گرفتند.شب چله یا همان یلدا که تاریخچه ۷۰۰۰ هزار ساله دارد را دقیقاً، اولین شب زمستان که براساس واقعیت طولانی‌ترین شب سال نیز هست آریایی‌ها جشن می‌گیرند که به همان آیین مهر رومیان تا حدودی مربوط است.

پس از گذشت قرن‌ها هنوز هم شب یلدا برای مردم ما شبی محترم است و به پیروی از پدران‌مان این شب را دور هم جمع می‌شویم و به خانه بزرگ‌ترهای خانواده و فامیل می‌رویم و تا پاسی از شب درکنار یکدیگر حضور داریم ومراسم‌های ویژه‌ای رادراین شب به‌جا می‌آوریم. همچنان‌که بزرگ‌ترها محور این‌گونه مجالس هستند و برای جوان‌ترها و بقیه اعضای خانواده و فامیل، قصه‌های دلنشینی از گذشته‌های دور و نزدیک را روایت می‌کنند. قصه‌هایی که علاوه‌بر پندآموزی برای کوچک‌ترها، احترام و بزرگداشت سالمندان و بزرگ‌ترهای خانواده را هم به نسل‌های بعدی منتقل می‌کند. علاوه‌بر این در این دید و بازدیدها و زنده شدن دیدارها برکات فراوان دیگری هم وجود دارد؛ از جمله این‌که زمینه بسیاری از وصلت‌ها در همین دیدارها فراهم می‌شود. 

مجری و کارشناس معروف برنامه‌های ادبی در گفت‌وگویی  با بیان اینکه به دی‌، ماه خدا می‌گویند، اظهار کرد: چراکه در این ماه هورمزد (روشنی) بر اهریمن (تاریکی) مسلط می‌شود؛ به‌واقع در یلدا که شب آغاز دی‌ماه بوده، جنگی بین تاریکی و روشنی رخ داده که پایانش خوش و پیروزی با خیر و روشنی بوده است.

امیراسماعیل آذر با بیان اینکه یکی از شادترین اقوا، ایرانیان هستند، ابراز کرد: معتقدیم مردم ایران شاد بوده‌اند، چراکه جشن‌های فراوانی داشته‌اند. آن‌ها روز اول دی‌ماه (روز خرم) و روز پانزدهم دی‌ماه (دی‌بکان) و روز آخر دی‌ماه (تیران) را جشن می‌گرفتند و به همین منوال در ماه‌های دیگر سال نیز جشن‌های فراوانی با سنن و آیین مختلف داشته‌اند که این شادی و سرور را در بین اقوام ایرانی ثابت می‌کند.

وی با اشاره به اینکه ما حدود 19 جشن در ماه دی داشته‌ایم، اذعان کرد: خود دی از واژه ددوش Dathush آمده که معنی آن دادار و آفریننده است؛ این واژه از مصدر «دا» گرفته‌شده که در پهلوی به «داتن» و در فارسی «دادن» تبدیل و سپس داتر datar، داتار و دادار (آفریدگار) شده است.

آذر با بیان اینکه به دی‌، ماه خدا می‌گویند، اظهار کرد: چراکه در این ماه هورمزد (روشنی) بر اهریمن (تاریکی) مسلط می‌شود؛ به‌واقع در یلدا که شب آغاز دی‌ماه بوده، جنگی بین تاریکی و روشنی رخ داده که پایانش خوش و پیروزی با خیر و روشنی بوده است.

وی با اشاره به اینکه از آنجاکه ستاره‌شناسان شب یلدا را فوق‌العاده نحس می‌دانستند با فرا رسیدن آن گِرد هم می‌آمده‌اند تا نحوست آن را برطرف کنند، گفت: در این شب آفتاب از برج قوس به برج جَدی تحویل می‌شود.

این پژوهشگر ادبیات فارسی با بیان اینکه در شب یلدا سفره‌های خشکباری به‌نام میَزد Myazd پهن می‌شده است، افزود: همچنین سفره دیگری از انواع نوشیدنی و نوشابه نیز در این شب انداخته می‌شده است.

آذر در رابطه با آداب و رسوم شب چله و جایگاه شب یلدا در فرهنگ و تمدن ایرانی و همچنین ارتباط عمیق آداب و سنن ایرانی با آموزه‌های اسلامی سخن گفت و افزود: روز اول دی‌ماه را به‌دلیل خارج شدن از طولانی‌ترین شب سال، روز خرم هم می‌گویند.

وی با اشاره به سنت‌های مختلف اقوام ایرانی در شب چله، عنوان کرد: برای مثال در شیراز در شب چله، چلو با زرشک و هویج به‌صورت مخلوط می‌پزند؛ همچنین پارچه‌ای بزرگ را پهن کرده و هرکس نیت می‌کرده و یک سوزن به پارچه می‌زده است، سپس در بین جمع شخصی شروع به شعر خواندن می‌کرده و افرادی که نیت کرده‌ بوده‌اند، در آن شعرخوانی جواب نیت خود را می‌گرفته‌اند که این سنت بعدها (از قرن هفتم به بعد) با وجود کتاب حافظ شیرازی، به‌صورت تفأل زدن به کتاب این شاعر بزرگ، تغییر شکل داد.

این استاد دانشگاه بیان کرد: در ادبیات فارسی سیاهی شب یلدا را به زلف دراز و یا طولانی بودن هجران معنی و از نوروز و روشنی، مقابل یلدا استفاده می‌کنند.

اما باید به این نکته توجه کرد فطرت خداجوی انسان‌ها از تمام این آئین‌ها و سنن به عنوان بهانه و فرصتی برای تفکر بیشتر به جهان آفرینش و خالق آن بهره می‌برده‌است به‌نحویکه با توجه به تغییرات جهان و حتی یک دقیقه اضافه و کم شدن طول روز ضمن مغتنم شمردن لحظه‌ها با دورهم جمع شدن و مهربانی بیشتر به بندگان خداوند سعی می‌کرده‌اتد از این مسیر راه رسیدن به خداوند را طی کنند همانطور که اکنون بسیاری از هموطنان ما ضمن گرامیداشت این مناسبت زیبا با کمک به خانواده‌ها نیازمند آن‌ها را برای داشتن شب یلدایی شاد یاری می‌رسانند