اگر دیده باشید میدانید که چه نتیجههایی داشته است. دختر خانم و آقا پسری که در تصویر حاضرند اما یکدیگر را نمیبینند و در مورد علائق خود دارند با هم گفتگو میکنند. بلاینددیت یک شیوه آشنایی است که میتواند از دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار گیرد، از جمله در زمینه فمینیسم که ادعا دارد بر حقوق فردی تأکید دارد.
آزادی افراد و انتخاب
ادعای فمینیسم میگوید یکی از اصول اساسیاش، حمایت از حق انتخاب و آزادی فردی است. اینطور به نظر میرسد که بلاینددیت و انواع جدید آشنایی و شناخت بیشتر و حتی محک زدنهای افراد که این روزها در فضای مجازی باب شده است، میتواند فرصتی برای افراد باشد تا بدون پیشداوریهای اجتماعی و فرهنگی، شخص دیگری را بشناسند و به آنها اجازه دهد انتخابهای خود را برای زندگی آیندهاش آزادانه انجام دهند.
حال آنکه قبحشکنیهای این محتواها چنان کار را از حد گذرانده که مرور کوتاهی بر نظر افراد در فضاهای مجازی نشان میدهد که بسیاری از مطالبی که به ظاهر جذاب و مورد تأمل است، تنها ابزاری برای جذب فالور و لایک در پستهاست و حتی توسط بخش اعظم مخاطبین مورد پذیرش نیست.
برابری یا عدالت جنسیتی
فمینیسم ادعا دارد که بر «برابری جنسیتی» تأکید میکند. پس از این منظر بلاینددیت میتواند یک فرصت برای تجربهی برابری جنسیتی در محیطی باشد که افراد به دور از سوگیریها و تبعیضها با هم برخورد کنند.
در دیدگاه اسلامی برای حقوق و وظایف دو جنس زن و مرد کلمه برابری به کار برده نمیشود، چرا که نیاز و توان هر کدام از این دو جنس متفاوت است و توقع و حتی خروجی کنشهای آنها نیز طبیعتا باید متفاوت باشد. به این ترتیب در نظام تفکر اسلامی برای تصمیمگیری در مورد حقوق و وظایف زن و مرد، «عدالت» به جای «برابری» جایگذاری و استفاده میشود و طبق آن برای هر کدام از این دو جنس با توجه به توانمندی و ظرفیتهایشان تصمیم گیری میشود.
شکستن کلیشه یا قبح
از منظر فمینیستی، بلاینددیت میتواند به افراد کمک کند کلیشههای جنسیتی را که ممکن است در مورد ظاهر، شغل یا سبک زندگی دیگران وجود داشته باشد، بشکند و با ذهن بازتری به افراد نگاه کند.
اما در نگاه اسلامی و خانوادهمحور این فرایند، شکستن کلیشه نیست بلکه حیازدایی و کمرنگ کردن جایگاه اصیل ارزشهاست که شاید بهترین کلمه برای توصیف این فرایند «حیازدایی» باشد. میتوان اینطور برداشت کرد که فمینیستها با ارزشگذاری برای نهاد خانواده مخالفند و به همین دلیل همراهی خود را در هر فرایندی که پایههای خانوادهمحوری را متزلزل میکند، اعلام میدارند.
فضای امن پرخطر
فمینیسم در ایجاد فضایی امن برای زنان و مردان ادعا دارد. در بلاینددیت نیز به ظاهر ایجاد یک فضای امن و محترمانه بسیار مهم است تا هر دو طرف بتوانند بدون نگرانی از خشونت یا آزار، با هم تعامل کنند.
اما با کمی دقت در جزئیات این جلسات درمییابیم که این خشونت و آزار توجهی به هجمههای فرهنگی و حمله به تفکر مخاطب ندارد و آسیب غیرقابل جبران آن را مهم نمیداند. امنیتی که در این قالب عنوان میشود، در باطن خشونتی با صدمات فرهنگی عمیق است.
طرح یک سوال
مرور مطالب فوق مؤید نگاه فمینیستی حاکم بر هرگونه جلسات آشنایی دور از محیط خانواده است که شاید به ظاهر برای آزادی افراد احترام قائل شود، اما در واقع با حمله به نهادهای بنیادین فرهنگی و ارزشهایی که به آن واسطه نظامهای اصیلی مثل خانواده که سلول بنیادی جامعهاند و مرجع پیشگیری از سقوط جوامع، در صدد رشد حضور افراد به صورت رادیکالی و انفرادی در جامعهاند.
هیچکدام از این جلسات هدف غایی خود را همسرگزینی نمیدانند، از سوی دیگر طبیعی است که با گرفتن هویت خانوادگی افراد، نمی تواند آنها را جهت تشکیل یک خانواده جدید ترغیب کند. میتوان این نتیجه را گرفت که ریشه و اجرا و هدف این طرح، مقابله با نهاد خانواده است.
حال آنکه در جمهوری اسلامی ایران که «خانواده» نگین سیاستهایش معرفی میشود، چرا با رشد چنین محتواهایی در فضای مجازی برخورد جدی نمیشود، جای بررسی دارد.