دکتر مریم اردبیلی با اشاره به آسیب‌شناسی کنش‌ها و فعالیت‌هایی که در زمینه ترویج فرزندآوری مرسوم است، اظهار کرد: یک‌سری از فعالیت‌های جمعیتی از تأثیر کافی برخوردار نبوده است، دولت‌ها نیز در طول سالیان گذشته از فرزندآوری بیشتر، حمایت نکردند ولی واقعیت این است که خیلی از فعالیت‌های واحدهای مردمی نیز ضریب تأثیری که در آمار جمعیت کشور متبلور باشد، پیدا نکرده است.
این دکترای آینده‌پژوهی افزود: خیلی از فعالیت‌های ما در زمینه ترویج فرزندآوری، گذشته‌نگر بوده است؛ یعنی خواسته‌ایم مانند مدل کنترل جمعیت عمل کنیم، مثلاً مدتی متمرکز شدیم بر محدودسازی وسایل کنترل جمعیت.
وی با اشاره به دسته‌های دیگری از فعالیت‌های جمعیتی گفت: گاهی اوقات فعالیتی انجام شده است که در جمعی ممکن است مؤثر باشد ولی از لحاظ دیگری تأثیرات نامطلوبی دارد، مانند فرقه‌ای کردن و مذهبی کردن موضوع جمعیت؛ گاهی فعالیت‌های مروج فرزندآوری به‌گونه‌ای بوده که موضوع جمعیت را موضوعی حاکمیتی کرده و این باعث شده است گروهی از جامعه واکنش تقابلی نسبت به این موضوع داشته باشند.
عضو شورای راهبردی مجمع ملی فعالان جمعیت، درباره لزوم بازنگری در کنش‌های واحدهای مردمی در زمینه ترویج فرزندآوری تصریح کرد: در زمان حاضر پس از گذشت یک دهه از تغییر سیاست‌های کشور به‌نفع افزایش جمعیت باید در کنشگری و فعالیت‌های جمعیتی بازنگری کرد؛ چرا تمام تلاش‌هایی که در این سال‌ها انجام شده، نتیجه خودش را در نرخ باروری نشان نداده است؟
اردبیلی با تأکید بر ضرورت نوآوری در زمینه ترویج فرزندآوری و اجرای سیاست‌های تطبیقی دیگر کشورها گفت: ما امروز بدون شک تکلیف داریم برای وضعیت بحرانی جمعیت کشور دست به نوآوری بزنیم و حتی نمی‌توانیم از سیاست‌های تطبیقی دیگر کشورها نیز استفاده کنیم؛ برخی کشورها با دستورالعمل‌های انجام‌شده نرخ موالید فرزندان خارج از خانواده‌شان بسیار بالاست؛ پس نه می‌توان عکس سیاست‌های گذشته کشور عمل کرد و نه صرفاً سیاست‌های تطبیقی را در نظر گرفت.
وی در تبیین راهکار برون‌رفت از بحران جمعیت و راه صحیح کنشگری خاطرنشان کرد: باید شرایط متغیر در حال و آینده را عمیقاً درک کرد؛ باید بدانیم چگونه می‌توانیم نسل جدید را به تشکیل خانواده و فرزندآوری ترغیب کنیم، ازاین‌رو، آینده‌پژوهی و مبتنی کردن کنش‌های فرهنگی اجتماعی در زمینه ترویج فرزندآوری بر آن، لازم و ضروری به‌نظر می‌رسد.
