مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار با بیان اینکه علت بیشتر شکست‌های ما عدم استفاده از زمان است، گفت: مدیریت مؤثر زمان بر مبنای اولویت‌بخشی مناسب انجام می‌شود.
یک ماه از آغاز سال جدید سپری شده و برخی افراد به دنبال برنامه‌ریزی یک‌ساله برای کسب موفقیت در عرصه‌های مختلف هستند، عده‌ای با مراجعه به مشاوران و برخی نیز خود اقدام به برنامه‌ریزی می‌کنند که با توجه به نوع برنامه‌ریزی و حرکت در این راستا، موفقیت‌ها و عدم موفقیت‌ها پس از پایان یک سال، رقم می‌خورد.
برنامه‌ریزی الزاماتی دارد که آگاهی از آن‌ها با مطالعه بسیار در این خصوص و یا با مراجعه به متخصصان در این حوزه، محقق می‌شود و گاه شکست‌های برنامه‌ریزی‌ها پس از یک سال، شاید به‌دلیل عدم رعایت این الزامات و برنامه‌ریزی تخصصی است؛ به‌منظور آگاهی از الزامات برنامه‌ریزی و نکاتی در این خصوص، گفت‌و‌گویی با محمد ترکمان، دکترای روانشناسی و مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار ترتیب دادیم تا افرادی که به دنبال یک برنامه‌ریزی موفق برای یک سال خود هستند، با توجه به این نکات در مسیر موفقیت گام بردارند.
مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار در گفتوگو با خبرنگار ما با اشاره به تعریفی از هدف‌گذاری و مدیریت زمان، اظهار کرد: هدف هر چیزی است که فرد سعی دارد آن را به نتیجه برساند.
محمد ترکمان با بیان اینکه تحقیقات مختلف نشان می‌دهد براساس تعاریف هدف و هدف‌گذاری فقط سه درصد از مردم برای خود هدف تعیین می‌کنند، گفت: این افراد عموماً جزء افرادی هستند که در زندگی رشد و پیشرفت خوبی دارند.
مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار بیان کرد: مهم‌ترین دلیل پایین بودن آمار افراد دارای هدف این است که مردم نمی‌دانند چگونه باید این کار را انجام دهند.
وی مهم‌ترین عامل کسب هر موفقیتی اعم از شغلی، تحصیلی و یا خانوادگی را تدوین و مشخص کردن یک‌سری از اهداف برشمرد و افزود: هدف‌گذاری به فرد در حرکت به سمت آینده کمک می‌کند.
ترکمان با تأکید بر اینکه هدف‌ها، مقصد و مسیر زندگی هر فرد سازمان، شخص و خانواده‌ای را مشخص می‌کند، تصریح کرد: هدف‌ها همچون یک جاده برای آینده هستند.
وی با بیان اینکه تلاشی که می‌خواهیم برای پیشرفت انجام دهیم اگر معطوف به یک هدف باشد یک تلاش هدفمند است، ادامه داد: اگر تلاش معطوف به یک هدف نباشد، همچون پرتاب تیر در تاریکی است.
مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار خاطرنشان کرد: یکی از موانعی که باعث می‌شود افراد موفق نشوند، عدم هدف‌گذاری است؛ باید سعی کنیم آنچه را می‌خواهیم روی کاغذ بیاوریم و بتوانیم این مهارت را در خود تقویت کنیم.
وی با بیان اینکه هدف‌ها به سه نوع کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شوند، یادآور شد: اهداف کوتاه‌مدت یک ماه و یا کمتر، میان‌مدت یک ماه تا یک سال و بلندمدت بیشتر از یک سال زمان می‌برند.
ترکمان بیان کرد: در این ایام ابتدای سال جدید با توجه به بحران کرونا و قرنطینه، زمان زیادی داریم.
وی با تأکید بر اینکه در تعیین هدف باید به پاسخ سه سؤال توجه شود، گفت: این سه سؤال اعم از آن است که اکنون کجا هستم، به کجا می‌خواهم بروم یعنی سرمنزل مقصود را مشخص کنیم و برای رسیدن به هدف باید چه‌کار بکنم؟
مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار بیان کرد: وقتی پاسخ سه سؤال مذکور را ندانیم، نمی‌توانیم درست هدف‌گذاری کنیم؛ دانستن پاسخ این سؤالات باعث می‌شود بتوانیم بین خود واقعی و خود ایده‌آل تعادل برقرار کنیم.
وی با تأکید بر اینکه یک هدف باید روشن، واضح و مشخص باشد، افزود: کلی‌گویی اصلاً به فرد کمک نمی‌کند؛ هدف باید واقع‌بینانه یعنی براساس توانایی‌ها، امکانات و منابع فرد نیز باشد.
ترکمان با بیان اینکه باید هدف را مکتوب کرده و روی کاغذ بیاوریم، تصریح کرد: بسیاری از ما هدف را در ذهن خود داریم، اما وقتی مکتوب نمی‌کنیم، این از موانعی است که باعث عدم اجرای آن می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه هدف وقتی مکتوب و مدون نشود در ذهن می‌ماند و در گذر زمان نیز ذهن آن را فراموش می‌کند، ادامه داد: باید هدف‌ها را بنویسیم و مرور کنیم.
مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار خاطرنشان کرد: بهتر است هدف مثبت بیان شود، به‌عنوان مثال من می‌خواهم کنترل خشم خود را بالا ببرم باید جایگزین این عبارت شود که نمی‌خواهم عصبانی شوم و یا می‌خواهم آرامش داشته باشم.
وی با بیان اینکه هدف باید انگیزه‌سازی کند، یادآور شد: انگیزه‌سازی یعنی فرد مشخص کند چرا یک کار را انجام دهد و حتی برای خود در پایان انجام یک کار، پاداش نیز درنظر بگیرد.
ترکمان با تأکید بر اینکه هدف‌ها باید قابل اندازه‌گیری، مقید به زمان، قابل اجرا و در راستای ارزش‌های فرد نیز باشند، اظهار کرد: وقتی هدفی انتخاب می‌کنیم که با رسالت و ارزش زندگی ما همخوانی ندارد، به‌مرور انگیزه ما نیز از بین می‌رود.
وی با بیان اینکه برای تعیین اهداف باید منابع و امکانات را نیز درنظر بگیریم، گفت: باید در هدف ببینیم توانمندی، منابع و امکانات درنظر گرفته شده و یا خیر و اگر درنظر نگرفته‌ایم، بنویسیم که چه امکانات و منابعی را نیاز داریم.
مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار بیان کرد: وقتی می‌خواهیم یک هدف را روی کاغذ بیاوریم، باید چند سؤال از خود بپرسیم که مطمئن شویم مسیر ما درست است.
وی به سؤالات قبل از مکتوب کردن هدف اشاره کرد و افزود: باید به سؤالاتی از قبیل اینکه آیا رسیدن به این هدف مرا خوشبخت‌تر، سلامت‌تر و ثروتمندتر می‌کند؟ رسیدن به این هدف باعث می‌شود دوستان بیشتری داشته باشم؟ به من آرامش می‌دهد؟ مرا مطمئن و روابطم با دیگران را بهتر می‌کند، پاسخ دهیم.
ترکمان با بیان اینکه اگر پاسخ به این سؤالات منفی است رسیدن به آن هدف مبتنی بر ارزش‌های زندگی شما نیست و بهتر است سراغ اهداف دیگری بروید، تصریح کرد: پیشنهاد می‌کنم افراد بعد از مطالعه این گفتوگو هدف‌هایی را براساس مطالب عنوان‌شده برای خود بنویسند، البته درنظر داشته باشیم که هدف‌گذاری باید به‌صورت آگاهانه بوده و به ما برای داشتن زندگی بهتر کمک کند.
وی با تأکید بر اینکه بخشی از بحث هدف‌گذاری در مدیریت زمان است، ادامه داد: اگرچه زمان یک سرمایه ارزشمند است، اما بالاخره تمام می‌شود؛ تنها کسانی از لحظه‌لحظه این سرمایه در راه سعادت و کمال استفاده می‌کنند که بتوانند برای آن برنامه‌ریزی داشته باشند.
مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار خاطرنشان کرد: در بین همه منابع اعم از پول، خانواده و غیره که داریم، زمان از همه با ارزش‌تر است؛ اما به اندازه اهمیت خود در زندگی ما جایگاه و منزلت ندارد و علت بیشتر شکست‌های ما نیز عدم استفاده از زمان است.
وی با بیان اینکه در شرایط کنونی کرونا و خانه‌نشینی بسیاری از افراد توانستند زمان زیادی را به‌دست بیاورند، یادآور شد: مهم این است که افراد بتوانند با زمان مذکورهمچون یک سرمایه برخورد کرده و آن را مدیریت کنند.
ترکمان مدیریت موفقیت‌آمیز زمان را به معنی انجام چیزی دانست که برای ما بسیار اهمیت دارد و اظهار کرد: وقتی آن چیزی را که می‌خواهیم انجام نمی‌دهیم، چه‌بسا احساس سردرگمی و ناکامی کنیم.
وی با بیان اینکه افراد بسیار تلاش می‌کنند از فنون مدیریت زمان برای خود و دیگران استفاده کنند اما به‌دلیل عدم توفیق و یا عدم اجرا مأیوس می‌شوند، گفت: غالباً این یأس و ناامیدی به آن دلیل رخ می‌دهد که افراد مهم‌ترین اهداف، فنون دستیابی به آن‌ها و مدیریت زمان را نمی‌شناسند.
مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار بیان کرد: مدیریت مؤثر زمان بر مبنای اولویت‌بخشی مناسب انجام می‌شود که این موضوع نیز یک‌سری فنون دارد.
وی با بیان اینکه در زندگی فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم را می‌توانیم به چهار دسته براساس دو موضوع اهمیت و فوریت تقسیم کنیم، افزود: کارهای مهم و فوری که اهمیت بسیاری برای زندگی و حیات ما دارند، جزء دسته نخست هستند.
ترکمان کارهای مهم و غیر فوری را جزء دسته دوم برشمرد و تصریح کرد: کارهای غیر مهم اما فوری دسته سوم و کارهای غیر مهم و غیر فوری دسته چهارم هستند.
وی با بیان اینکه مردم به‌دلیل عدم شناخت این چهار کار نمی‌توانند مدیریت زمان کنند، ادامه داد: بر این اساس بیشتر زمان خود و مدیریت آن را برای کارهای غیر مهم و غیر فوری همچون وقت گذاشتن در اینترنت و غیره سپری می‌کنند و عملاً آدم موفقی نمی‌شوند.
مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار خاطرنشان کرد: آدم موفق کسی است که جزء افراد دسته دوم باشد، یعنی برای آینده خود به‌عنوان مثال 6 و یا 9 ماهه، برنامه‌ریزی کند.
وی یادآور شد: بسیاری از افراد می‌گویند اصلاً وقت نداریم، اما من می‌گویم وقت دارند، کارهای غیر مهم و غیر فوری را بشناسند، از آن‌ها کم کرده و به زمان کارهای مهم و غیر فوری اضافه کنند.
ترکمان با اشاره به باورهای غلط برخی از افراد در مدیریت زمان، اظهار کرد: یکی از باورهای غلط این است که زندگی من براساس رویدادهای خارجی کنترل می‌شود، اما این واقعیت نیست.
وی با بیان اینکه شاید عوامل بیرونی زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهند اما کل زندگی ما را تحت کنترل نمی‌گیرند و ما می‌توانیم دست به انتخاب بزنیم، گفت: به‌عنوان مثال اکنون کرونا آمده و آمدن آن دست ما نبوده، اما اینکه ما در این شرایط چه‌کار کنیم، دست خودمان است و باید این امر را بپذیریم.
مؤسس و مدیر کلینیک روانشناسی سپیدار بیان کرد: برخی بسیار ایده‌آل‌گرا هستند و این باعث می‌شود نتوانند درست از زمان استفاده کنند، خواسته‌های دیگران و حرکت به سمت ایده‌آل‌ها نباید زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهد، چراکه موجب ایجاد اضطراب و اتلاف وقت می‌شود.
وی با بیان اینکه برخی می‌گویند می‌خواهم مدیریت زمان و برنامه‌ریزی کنم اما نباید مانعی به‌وجود بیاید، افزود: اگر مانعی برای آن‌ها به‌وجود بیاید، شاکله زندگیشان از هم فرو می‌پاشد، اما باید با مدیریت زمان آن موانع را در عین انعطاف، پشت سر بگذارند.
ترکمان با تأکید بر اینکه برای مدیریت زمان باید هفت گام را درنظر بگیریم، تصریح کرد: هدف‌گذاری و مکتوب کردن هدف، برنامه‌ریزی، اولویت‌بندی، کنترل، شناسایی و مدیریت عوامل هدردهنده، توجه به محدود بودن توان کاری و ضرایب تقسیم کاری، پیش‌بینی اوقات آسودگی و داشتن پشتکار و ثبات قدم، هفت گام مدیریت زمان است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مدیریت زمان به‌طور کلی دارای سه گام هدف‌گذاری، تعیین اولویت و درنهایت رعایت اولویت‌هاست.
مخاطبان می‌توانند پس از مطالعه مطالب عنوان‌شده در این گفتوگو، یک دیدگاه کلی برای برنامه‌ریزی موفق داشته باشند و با درنظر گرفتن نکات گفته‌شده، از شکست برنامه‌ریزی‌ها جلوگیری کنند.
