خانواده نهاد بسیار مهمی بوده و از این جهت ضروری است در نخستین گام برای تشکیل آن یعنی هنگام انتخاب همسر، در جهت شناخت صحیح، با دوری از عجله، احساسی شدن و وقت گزاری کافی با دقت در خور جایگاه آن بدرستی انجام شود اگر این فرآیند با صحت طی شود، برکات فراوانی را بدنبال خواهد داشت و در غیر اینصورت اسباب درد و رنج‌هایی را فراهم می‌آورد که ده‌ها سال باید متحمل آن بوده و بنوعیزمینه باخت‌های بزرگ را در زندگی دنیوی و بلکه اخروی فراهم می‌آورد.
امام علی علیه السلام بعنوان الگوی کامل تشکیل خانواده ای بی بدیل برای انجام این مهم یعنی فرآیند انتخاب همسر شاخص‌هایی را بر شمرده اند که در این بخش با ترتیب اولویت مورد اشاره قرار می‌دهیم.
دین و ایمان به خدا و معاد
خداوند خالق انسان است و عالی ترین تعریف را از عالم و انسانبعنوان جزئی از جهان هستی، انواع نیازها و مسائل پیرامونی او داشته و تنها آموزه‌های الهی است که سعادت شایسته بشر را برای او به ارمغان خواهد آورد، همسری که اعتقاد به ارائه بهترین روش‌ها از سوی خالق هستی دارد و چنین فردی را هم برای زندگی مشترک بر می‌گزیند بعید است که برای حل مسائل زندگی و نزدیک کردن تفاوت نظرها به بن بست برسد در نتیجه اعتقاد به خدا و ایمان موجب ماندگاری و سلامت مجموعه ای خانواده شده و طرفین همسری با ایمان به خدا و آثار آن در مراحل و مقاطع مختلف زندگی در زمان بروز مشکلات بخصوص تفاوت دیدگاه‌ها فصل مشترک خود را از آموزه‌های مکتبی جویا شده و با اعتقاد به قیامت با یکدیگر مدارا می‌کنند تجارب عینی و اجتماعی هم موید چنین ادعایی است و درصد استواری و پیشرفت چنین خانواده‌هایی همواره در ادوار متعدد بیشتر بوده و هست.
خلق و خوی خانوادگی طرف‌های همسری
انسان‌ها از دوران نونهالی تا جوانی و رسیدن به سن ازدواج دارای مراجع تربیتی توام هستند بلاشک نخستین و اساسی ترین مرجع تربیت کودمان و نوجوانان خانواده بخصوص مادران هستند برای انجام انتخاب لازم است خلق و خوی خانوادگی طرف ازدواج با روشی صحیح مورد مطالع و بررسی قرار گیرد، کم نداریم جوانانی که هنگام انتخاب همسر به ادعاهای کلامی بسنده کرده و غالبا پس از ازدواج متوجه می‌شوند که این فرزند که اکنون همسر او شده تافته ای جدا بافته از خانواده پدر مادری خود نبوده و نیست ولی با اندکی تفاوت در عینیت خود را فردی بسیار متفاوت با خانواده اش جلوه داده و طرف دیگر ازدواج بر اثر بی تجربه گی و احساسات احتمالی، ارزیابی و تعریف کاملا خلاف واقعی پیدا کرده و همین برداشت غلط وی را بسوی آن انتخاب سوق داده، البته مشورت با افراد خوش تشخیص و به اصطلاح دنیا دیده می‌تواند از این سوء برداشت جلوگیری نماید.
زیبائی همسر ( موردپسند واقع شدن ظاهر ) انتخابی
صورت زیبا را یکی از عوامل سعادت و استمرار و ثبات در زندگی برشمرده اند که این ویژگی و عامل، یکی از ابعاد هم کفو بودن به معنای مشابهات همسری، ارزیابی شده، تمیز این خصوصیت در واقع بنوعی بستگی به سلائق و علائق اشخاص طرف همسری دارد از نگاهی عمیق به نوعی همه مخلوقات خدا از جمله انسان‌ها زیبا هستند ولی این تشخیص تحت تاثیر عمده مسائل فردی در بین همسران است گر چه معنای زیبائی برای همسران که کم کم و بیشتر با خصائل رفتاری یکدیگر مواجه می‌شوند تفاوت تعریف یافته و موجب تفاوت قضاوت در باره میزان زیبائی همسران قرار می‌گیرد به دیگر سخن این که همسران با گذشت زمان و مواجه با آداب و عادت‌ها ی یکدیگر توام با کنش و واکنش‌های چند سویه شکلی در درون خود، برای همسر مخاطب شکلی می‌سازد که ممکن است بسیار زیبا تر از درجه زیبائی ابتدای انتخاب و ازدواج باشد و گاهی هم موضوع کاملا بعکس و آزار دهنده جلوه می‌کند. ادامه دارد
